Cần nghiên cứu bổ sung quy định cấm tiết lộ danh người tố cáo dưới mọi hình thức và xác định rõ trách nhiệm pháp lý của cơ quan, tổ chức để xảy ra việc lọt, lộ thông tin này.
Ngày 11/11, Quốc hội đã nghe báo cáo Tờ trình dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo và thảo luận tại tổ về dự án luật này.
TĂNG CƯỜNG TRÁCH NHIỆM CỦA NGƯỜI ĐỨNG ĐẦU CƠ QUAN
Theo Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong, dự án luật gồm 4 điều; nhằm thể chế hóa chủ trương về sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp; sắp xếp hệ thống cơ quan thanh tra tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả.
Theo đó, dự thảo điều chỉnh thẩm quyền, trách nhiệm trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo theo mô hình tổ chức mới của chính quyền địa phương, của Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân, hệ thống cơ quan thanh tra. Tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan hành chính nhà nước và các cơ quan, đơn vị tham mưu ở các cấp, các ngành trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Đồng thời đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về tiếp công dân, xử lý đơn, giải quyết khiếu nại, tố cáo...
Đáng chú ý, dự thảo bổ sung quy định về hình thức tiếp công dân trực tuyến (Điều 3a Luật Tiếp công dân). Quy định này nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho cơ quan, tổ chức, cá nhân khi thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo của mình, nhất là trường hợp ở xa, đi lại khó khăn.
Ngoài ra, để bảo đảm phù hợp thực tế và tránh trường hợp mạo danh, lợi dụng, dự thảo sửa đổi, hoàn thiện quy định người khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh khi đến nơi tiếp công dân có nghĩa vụ “nêu rõ họ tên, địa chỉ, số căn cước, giấy chứng nhận căn cước hoặc số định danh hoặc số hộ chiếu; trường hợp được người khiếu nại ủy quyền thì phải có giấy ủy quyền”.
Báo cáo thẩm tra dự án luật trên, ông Dương Thanh Bình, Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát, cho biết đa số ý kiến của ủy ban tán thành với đề xuất của Chính phủ.
Tuy nhiên, có ý kiến đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát, đánh giá kỹ lưỡng, cân nhắc khắc phục những hạn chế, vướng mắc của từng luật; nghiên cứu, đề xuất bổ sung quy định cụ thể để tập trung nâng cao hiệu quả giải quyết khiếu nại, tố cáo tại cơ sở nhằm khắc phục tình trạng khiếu nại, tố cáo tràn lan, vượt cấp.
Đặc biệt, đối với quy định “bảo vệ người tố cáo”, có ý kiến cho rằng hiện nay, việc bảo vệ người tố cáo còn nhiều bất cập. Không ít trường hợp người tố cáo bị tiết lộ danh tính, chịu áp lực, thâm chí bị trù dập hoặc trả thù nhưng việc xử lý hành vi này còn thiếu tính răn đe.
“Do đó, đề nghị nghiên cứu bổ sung quy định cấm tiết lộ danh người tố cáo dưới mọi hình thức và xác định rõ trách nhiệm pháp lý của cơ quan, tổ chức để xảy ra việc lọt, lộ thông tin này”, Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và giám sát cho hay. Ngoài ra, có ý kiến cho rằng cần cân nhắc luật hóa việc tiếp nhận, xử lý đối với “tố cáo ẩn danh hoặc tố cáo qua mạng”.
BẢO ĐẢM TÍNH KHẢ THI CHO HÌNH THỨC TIẾP CÔNG DÂN TRỰC TUYẾN
Cho ý kiến dự án luật tại tổ, đại biểu Vương Thị Hương, đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Tuyên Quang, cho rằng việc tổ chức tiếp công dân trực tuyến có thể tiềm ẩn một số rủi ro đáng lưu ý như: rủi ro về bảo mật thông tin cá nhân; rủi ro về xác thực danh tính; rủi ro về dữ liệu điện tử; rủi ro về sự cố kỹ thuật…
Do đó, đại biểu đề nghị quy định các hành vi bị nghiêm cấm như giả mạo danh tính; sử dụng tài khoản điện tử của người khác để tham gia buổi tiếp công dân; tiết lộ, chia sẻ thông tin, hình ảnh, âm thanh, tài liệu có nội dung khiếu nại, tố cáo, phản ánh của công dân khi chưa được phép…
Đại biểu Lương Văn Hùng, đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Ngãi, cũng đề nghị xem xét bổ sung các quy định cơ bản về hình thức tiếp công dân trực tuyến, trên cơ sở đó giao cho Chính phủ quy định chi tiết về quy trình, thủ tục tiếp công dân trực tuyến.
Còn đại biểu Phạm Đình Thanh, đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Ngãi, nêu ra tình trạng công dân không chấp hành các quyết định giải quyết cuối cùng đã có hiệu lực pháp luật, mà tiếp tục khiếu nại vượt cấp lên Trung ương. Điều này gây khó khăn và tốn kém cho các cấp, ảnh hưởng đến an ninh trật tự.
Để khắc phục tình trạng này, đại biểu Phạm Đình Thanh kiến nghị xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Bên cạnh đó, cần bổ sung chế tài xử lý đối với những cá nhân không tuân thủ quyết định giải quyết cuối cùng, đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật; góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo.
-Đỗ Mến
