TS. Nguyễn Đức Hiển, Phó Trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương nhấn mạnh dư địa hỗ trợ tăng trưởng kinh tế của hệ thống ngân hàng đang dần cạn kiệt. Do đó, để đáp ứng nhu cầu vốn rất lớn cho tăng trưởng kinh tế, cần cải cách cấu trúc huy động vốn và nâng cao hiệu quả phân bổ. Qua đó, cải thiện năng lực hấp thụ vốn của cả khu vực công và khu vực tư nhân cũng như bảo đảm an toàn vĩ mô…
Phát biểu kết luận phiên chuyên đề “Huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực tài chính cho mục tiêu tăng trưởng kinh tế giai đoạn 2026–2030”, tổ chức ngày 16/12 tại Văn phòng Chính phủ, TS. Nguyễn Đức Hiển cho rằng để đạt được tăng trưởng cao và bền vững, trước hết cần đa dạng hóa các kênh huy động vốn, đồng thời quyết liệt cải thiện năng lực hấp thụ vốn của cả khu vực công và khu vực tư nhân.
“Ngay cả với đầu tư công, trọng tâm không nên chỉ là danh mục các công trình, mà phải trả lời được câu hỏi các dự án đó có tạo ra hiệu ứng tăng trưởng cho các năm sau hay mang lại tác động dài hạn cho nền kinh tế hay không”, ông Hiển lưu ý.
Đề cập đến vai trò của vốn tín dụng, Phó Trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương đánh giá ngành ngân hàng đã rất nỗ lực trong việc cung cấp vốn cho nền kinh tế trong thời gian qua; tuy nhiên, dư địa chính sách tiền tệ đang ngày càng thu hẹp.
Theo ông Hiển, khi nền kinh tế lệ thuộc quá nhiều vào hệ thống ngân hàng sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro. Do đó, đòi hỏi phải có những cải cách thực chất để các trụ cột khác của thị trường tài chính phát triển cân bằng hơn và cùng nhau chia sẻ gánh nặng cung ứng vốn.
"Ngành ngân hàng đã rất nỗ lực trong việc cung cấp vốn cho nền kinh tế, nhưng thực tế là dư địa đã gần như cạn. Một hệ thống tài chính và nền kinh tế phụ thuộc quá lớn vào hệ thống ngân hàng là rất rủi ro, do đó đòi hỏi phải cân bằng hơn vai trò của các trụ cột khác trong thị trường tài chính".
Đối với thị trường chứng khoán, TS. Nguyễn Đức Hiển ghi nhận những kết quả bước đầu quan trọng, đặc biệt là tiến trình nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi theo các tiêu chí quốc tế. Dù vậy, ông cho rằng bên cạnh những thành tựu đó vẫn còn nhiều vấn đề đáng lo ngại. Một trong những điểm đáng chú ý là tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài trên thị trường chứng khoán hiện đang ở mức thấp nhất trong vòng 5 năm trở lại đây.
Cùng với đó, năng lực hấp thụ vốn của nền kinh tế, nhất là khu vực kinh tế tư nhân, vẫn còn là điểm nghẽn lớn.
"Phát triển khu vực kinh tế tư nhân, đặc biệt là nâng cao năng lực quản trị của doanh nghiệp nhỏ và vừa, có ý nghĩa then chốt trong việc nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực tài chính", ông Hiển nói.
Ngoài ra, ông Hiển cũng nhấn mạnh thêm về vấn đề hiệu quả phân bổ và sử dụng vốn cần trở thành tiêu chí xuyên suốt trong quá trình giải ngân, áp dụng cho cả đầu tư công và đầu tư của khu vực tư nhân. Điều này đặt ra yêu cầu phải tiếp tục cải thiện chất lượng thể chế và cơ chế vận hành của nền kinh tế.
Bên cạnh đó, Phó Trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương cho rằng việc phối hợp chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ cần được thực hiện một cách thực chất hơn, nhằm ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng và đặc biệt là tạo dựng niềm tin cho người dân, doanh nghiệp và nhà đầu tư.
Đối với thị trường vốn, ông lưu ý rằng nhiều vấn đề đã được bàn thảo trong thời gian dài nhưng vẫn thiếu cách tiếp cận toàn diện, nhất là trong việc nâng cao năng lực giám sát của cơ quan quản lý nhà nước, cũng như tăng cường kỷ luật và kỷ cương trên thị trường chứng khoán.
Cuối cùng, TS. Nguyễn Đức Hiển cho rằng cần có tư duy mới đối với các quy định về phát hành trái phiếu doanh nghiệp.
Theo ông, vấn đề không chỉ nằm ở việc có yêu cầu tài sản bảo đảm hay không, mà quan trọng hơn là phải xây dựng được hệ thống xếp hạng tín nhiệm và một thị trường minh bạch. Việc áp đặt cứng nhắc yêu cầu tất cả trái phiếu đều phải có tài sản bảo đảm, theo ông, sẽ trở thành rào cản lớn đối với doanh nghiệp trong quá trình huy động vốn.
-Tùng Thư
