Dù được xác định là hướng đi tất yếu cho tăng trưởng bền vững, tín dụng xanh tại Việt Nam đến nay vẫn chiếm tỷ trọng khiêm tốn trong tổng dư nợ nền kinh tế. Với khoảng 750 nghìn tỉ đồng dư nợ tín dụng xanh tính đến 30/11/2025, và tốc độ tăng trưởng bình quân trên 21%/năm, quy mô tín dụng xanh vẫn chưa theo kịp mục tiêu của Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh đến năm 2030, tầm nhìn 2050...
Ngày 19/12/2025, tại Hà Nội, Tổng hội Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam tổ chức Lễ tổng kết Đề án truyền thông “Tín dụng xanh cho doanh nghiệp và nhà nông năm 2025”. Trong khuôn khổ chương trình, Tổng hội phối hợp với một số bộ, ban, ngành tổ chức Hội thảo “Tín dụng xanh cho doanh nghiệp và nhà nông” nhằm đánh giá kết quả triển khai đề án, đồng thời làm rõ những vướng mắc và kiến nghị giải pháp thúc đẩy tín dụng xanh trong thời gian tới.
NGUỒN LỰC QUAN TRỌNG CHO CHUYỂN ĐỔI NÔNG NGHIỆP
Phát biểu khai mạc, ông Hồ Xuân Hùng, Chủ tịch Tổng hội Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam, nhấn mạnh: trong bối cảnh Việt Nam đang triển khai Chiến lược tăng trưởng xanh, thực hiện cam kết đạt phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 và thúc đẩy chuyển đổi mô hình nông nghiệp theo hướng bền vững, việc huy động và phát triển nguồn lực tín dụng xanh có ý nghĩa then chốt.
Theo ông Hùng, nhu cầu vốn cho các mô hình sản xuất thân thiện với môi trường, tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải của doanh nghiệp, hợp tác xã và người nông dân đang gia tăng nhanh chóng. Tuy nhiên, khả năng tiếp cận tín dụng xanh trên thực tế vẫn còn nhiều hạn chế. Nguyên nhân xuất phát từ việc nhận thức về tín dụng xanh chưa đầy đủ, trong khi các sản phẩm tín dụng xanh của Nhà nước và hệ thống ngân hàng chưa được phổ biến sâu rộng, khiến nhiều đối tượng tiềm năng chưa thể tiếp cận và thụ hưởng nguồn vốn ưu đãi.
Từ thực tế đó, với sự ủng hộ của các bộ, ban, ngành, cơ quan truyền thông, chuyên gia và cộng đồng doanh nghiệp, Tổng hội đã phối hợp với Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Phát triển nguồn nhân lực liên quan triển khai Đề án truyền thông “Tín dụng xanh cho doanh nghiệp và nhà nông năm 2025”.
Đề án được triển khai trên phạm vi cả nước từ ngày 10/10/2025 đến 10/12/2025, thông qua mạng lưới truyền thông trung ương và địa phương, gắn với cộng đồng doanh nghiệp và người sản xuất. Với các hoạt động truyền thông, khảo sát, tham vấn, đào tạo, tập huấn và chia sẻ kinh nghiệm, đề án đã tiếp cận được nhiều doanh nghiệp và nông dân, góp phần nâng cao nhận thức về đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, sản xuất xanh - sạch - tuần hoàn, sử dụng hiệu quả tài nguyên, thích ứng với biến đổi khí hậu và phát triển nông thôn bền vững.
Qua triển khai đề án, Tổng hội đánh giá: Việc kết nối giữa các chủ thể vẫn còn lỏng lẻo; năng lực thực hiện các tiêu chuẩn ESG của doanh nghiệp còn hạn chế; khung pháp lý và chính sách hỗ trợ chưa thực sự đồng bộ. Đây vẫn là những “nút thắt” lớn cần được tháo gỡ để tín dụng xanh phát huy hiệu quả thực chất.
Bên cạnh đó, đề án cũng đóng vai trò kết nối các sản phẩm tín dụng xanh của Nhà nước và hệ thống ngân hàng với người sản xuất và doanh nghiệp nông nghiệp, tạo hiệu ứng truyền thông tích cực, thúc đẩy phát triển nông nghiệp xanh và giảm phát thải khí nhà kính.
Chia sẻ tại Hội thảo, ông Nguyễn Xuân Cường, nguyên Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường), khẳng định tăng trưởng xanh hiện nay không còn là lựa chọn, mà là yêu cầu tất yếu của xu thế phát triển toàn cầu. Trong khoảng 200 năm trở lại đây, dân số thế giới đã tăng từ chưa đến 1 tỷ người lên hơn 8 tỷ người, kéo theo việc khai thác một lượng tài nguyên vật chất chưa từng có trong lịch sử, gây ra những hệ lụy nghiêm trọng, trong đó nổi bật là biến đổi khí hậu.
Theo ông Nguyễn Xuân Cường, nhân loại buộc phải tìm kiếm mô hình phát triển mới, đó là phát triển xanh, tăng trưởng hiệu quả, giảm tiêu hao tài nguyên, dựa trên nền tảng khoa học – công nghệ, chuyển đổi số và phát triển bền vững. Không phải ngẫu nhiên mà hơn 210 quốc gia trên thế giới đều tham gia và không quốc gia nào có thể đứng ngoài xu thế này.
Đối với Việt Nam, ông Nguyễn Xuân Cường cho rằng nông nghiệp vẫn còn nhiều dư địa phát triển. Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu nông sản đạt trên 62 tỷ USD, năm 2025 dự kiến khoảng 70 tỷ USD và hoàn toàn có cơ sở để hướng tới mốc 100 tỷ USD trong tương lai. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, không thể thiếu nguồn vốn xanh và các mô hình phát triển bền vững. Mỗi chủ thể trong chuỗi giá trị – từ doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp vừa và nhỏ, hợp tác xã đến hộ nông dân – cần được định vị rõ vai trò để liên kết hiệu quả.
HOÀN THIỆN CHÍNH SÁCH ĐỂ TÍN DỤNG XANH TĂNG TỐC
Theo thông tin từ Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Cơ quan này và Bộ Tài chính đang khẩn trương hoàn thiện dự thảo Nghị định triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất 2%/năm từ ngân sách nhà nước, tập trung hỗ trợ các dự án xanh, kinh tế tuần hoàn và áp dụng tiêu chuẩn ESG. Dự kiến, Nghị định sẽ có hiệu lực từ đầu năm tới.
Trong bối cảnh đó, tín dụng xanh tại Việt Nam đang tăng trưởng tích cực.
Trong 5 năm qua, dư nợ tín dụng xanh tăng trung bình khoảng 21%/năm, với sự tham gia của 58 tổ chức tín dụng. Riêng Agribank, dư nợ tín dụng xanh đạt 28.355 tỷ đồng tính đến hết quý 3/2025, cho thấy nhu cầu và khả năng hấp thụ vốn xanh của nền kinh tế là rất lớn.
Tuy nhiên, để dòng vốn tín dụng xanh tăng tốc bền vững, cần sự phối hợp chặt chẽ của Bộ Nông nghiệp và Môi trường trong việc ban hành các quy định xác định dự án xanh, kinh tế tuần hoàn và ESG, bảo đảm đồng bộ với các chính sách hỗ trợ lãi suất. Bên cạnh đó, hệ thống ngân hàng vẫn gặp khó khăn do thiếu cơ sở dữ liệu chuẩn phục vụ đánh giá hiệu quả và rủi ro của các dự án xanh, đặc biệt là dữ liệu quốc gia về phát thải, năng lượng và tính minh bạch của dự án.
Về phía doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, năng lực thực hiện ESG còn hạn chế. Việc đáp ứng các yêu cầu về minh bạch, báo cáo ESG và khí nhà kính đòi hỏi chi phí ban đầu lớn, tạo áp lực không nhỏ khi tiếp cận vốn xanh.
Tại Hội thảo, đại diện HDBank cho biết ngân hàng đã và đang triển khai nhiều gói tín dụng xanh quy mô lớn, lãi suất cạnh tranh, hỗ trợ các lĩnh vực như hạ tầng, công nghệ số, nông nghiệp, xuất nhập khẩu. Đại diện Sacombank giới thiệu Gói sản phẩm Tài chính xanh (Sacombank Eco), hướng tới đồng hành cùng khách hàng trong bảo vệ môi trường.
Các chuyên gia và doanh nghiệp thống nhất cho rằng, tín dụng xanh là hướng đi tất yếu để thúc đẩy tăng trưởng bền vững. Tuy nhiên, để dòng vốn này thực sự phát huy hiệu quả, cần hoàn thiện cơ chế, chính sách ưu tiên nhằm thu hút mạnh mẽ hơn nguồn vốn từ khu vực tư nhân; đồng thời nâng cao tính minh bạch, bảo đảm an toàn và ổn định của hệ thống tài chính.
Về phía doanh nghiệp, việc chủ động xây dựng chiến lược xanh hóa hoạt động sản xuất – kinh doanh, đổi mới công nghệ theo hướng công nghệ xanh và tăng cường trách nhiệm xã hội không chỉ giúp nâng cao năng lực cạnh tranh, mà còn góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững và bảo vệ môi trường.
-Chu Khôi
