Năm 2025 ghi dấu một cột mốc quan trọng khi thị trường nội địa Việt Nam không chỉ phục hồi mà còn bứt phá mạnh mẽ, đạt quy mô ấn tượng 269 tỷ USD. Vượt qua những "cơn gió ngược" từ kinh tế toàn cầu, sức mua trong nước đã khẳng định vai trò là bệ đỡ vững chắc cho nền kinh tế, mở ra một chu kỳ tăng trưởng mới đầy hứa hẹn cho giai đoạn 2026-2030...
Theo báo cáo mới nhất vừa được Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) công bố, năm 2025 là thời điểm chuyển mình chiến lược, đánh dấu bước chuyển từ giai đoạn phục hồi sau đại dịch sang tăng trưởng đột phá. Trong bối cảnh bức tranh kinh tế thế giới còn nhiều mảng màu tối sáng đan xen, thị trường nội địa Việt Nam nổi lên như một điểm sáng về khả năng thích ứng và sức chống chịu.
SỰ TRỖI DẬY CỦA HẠ TẦNG HIỆN ĐẠI
Nhìn lại năm 2025, kết quả nổi bật nhất chính là quy mô thị trường bán lẻ đã chạm mốc khoảng 269 tỷ USD. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng trưởng từ 9-10% so với năm 2024. Đây là mức tăng trưởng cao nhất trong 5 năm gần đây (ngoại trừ những biến động bất thường thời kỳ dịch bệnh), cho thấy nội lực mạnh mẽ của thị trường hơn 100 triệu dân.
Sự tăng trưởng này không đến một cách ngẫu nhiên. Nó là kết tinh từ sự khôi phục niềm tin của người tiêu dùng và ý thức hệ "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam" ngày càng lan tỏa sâu rộng. Người dân không chỉ mua sắm để đáp ứng nhu cầu, mà còn gửi gắm niềm tin vào chất lượng hàng hóa nội địa.
Hạ tầng thương mại quốc gia cũng ghi nhận những bước tiến dài về chất và lượng khi hệ thống phân phối hiện đại đạt 1.293 siêu thị và 276 trung tâm thương mại. Mạng lưới 8.274 chợ truyền thống vẫn giữ vai trò quan trọng trong việc cung ứng hàng hóa thiết yếu.
Thương mại điện tử bùng nổ mạnh mẽ với quy mô 32 tỷ USD, chiếm 12% tổng doanh thu bán lẻ toàn quốc. Với tốc độ tăng trưởng trên 20%, Việt Nam đã vươn lên vị trí thứ 2 về tốc độ phát triển thương mại điện tử trong khu vực Đông Nam Á.
Đáng chú ý, cơ cấu tiêu dùng đang có sự chuyển dịch tích cực. Dù nhóm lương thực, thực phẩm vẫn chiếm tỷ trọng cao nhất (34,1%), nhưng chi tiêu cho dịch vụ (lưu trú, ăn uống, du lịch) đang tăng nhanh hơn với mức 12-14%/năm. Điều này phản ánh xu hướng tiêu dùng của một nền kinh tế đang phát triển, nơi người dân bắt đầu ưu tiên cho chất lượng cuộc sống và trải nghiệm tinh thần.
Để có được kết quả trên, thị trường đã phải chống chọi với những thách thức "kép" từ cả bên trong lẫn bên ngoài. Báo cáo của Cục Quản lý và Phát triển thị trường chỉ rõ những rào cản lớn mà chúng ta đã và đang đối mặt. Đó là những biến động quốc tế, chính sách thuế quan đối ứng từ các cường quốc, căng thẳng địa chính trị và áp lực lạm phát từ bên ngoài thường xuyên đe dọa đến ổn định giá cả trong nước.
Sự phân hóa vùng miền, cụ thể là hạ tầng hiện đại tập trung tới 50% tại các đô thị lớn như Hà Nội, TP.Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hải Phòng. Trong khi đó, khu vực nông thôn, miền núi vẫn còn thiếu hụt hạ tầng giao thông và viễn thông đồng bộ.
Ngoài ra, năng lực cạnh tranh chưa cao, các doanh nghiệp nội địa dù đã tiến bộ nhưng vẫn còn khoảng cách khá xa so với các tập đoàn đa quốc gia về quy mô vốn, công nghệ và trình độ quản trị hiện đại.
NĂM 2026: CẦN GIẢI BÀI TOÁN THÍCH ỨNG
Bước sang năm 2026, dự báo thị trường sẽ tiếp tục chịu tác động từ xu hướng tự động hóa và trí tuệ nhân tạo (AI), gây áp lực lên tâm lý tiêu dùng do lo ngại về việc làm. Tuy nhiên, với nền tảng dân số trẻ và thu nhập bình quân đầu người đang tăng nhanh, triển vọng năm 2026 vẫn rất khả quan.
Để duy trì đà tăng trưởng, các chuyên gia từ Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước đề xuất các nhóm giải pháp trọng tâm. Trong đó, cần tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số, đầu tư vào công nghệ số, từ hệ thống quản trị kho bãi đến các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt và bán hàng livestream để tối ưu hóa chi phí.
Các doanh nghiệp cần tập trung đầu tư mạnh mẽ vào hệ thống quản lý hàng hóa thông minh và các nền tảng bán hàng trực tuyến. Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong phân tích hành vi người tiêu dùng sẽ giúp cá nhân hóa trải nghiệm mua sắm.
Đồng thời, thu hẹp khoảng cách vùng miền bằng việc chú trọng phát triển hạ tầng thương mại tại khu vực nông thôn, kết nối cung cầu hiệu quả để hàng hóa hiện đại tiếp cận gần hơn với người dân vùng sâu, vùng xa. Báo cáo cho rằng giải pháp này nhằm giải quyết sự phân hóa rõ rệt khi 50% hạ tầng hiện đại hiện chỉ tập trung tại các đô thị lớn.
Song song với việc duy trì 8.274 chợ truyền thống, cần có chính sách khuyến khích phát triển các siêu thị mini, cửa hàng tiện lợi tại khu vực nông thôn và miền núi.
Cải thiện hệ thống giao thông và kho bãi tại các vùng xa để đảm bảo luồng hàng hóa lưu thông thông suốt, giảm chi phí vận chuyển – một trong những rào cản lớn hiện nay.
Tổ chức các chương trình xúc tiến thương mại chuyên sâu để đưa hàng hóa chất lượng cao về nông thôn, đồng thời hỗ trợ nông sản địa phương tiếp cận các kênh phân phối hiện đại tại thành phố.
Mặt khác, nâng cao năng lực doanh nghiệp thông qua khuyến khích các doanh nghiệp nội địa sáp nhập, liên kết để tăng quy mô và khả năng cạnh tranh với các đối thủ quốc tế. Tập trung đào tạo đội ngũ nhân sự chất lượng cao, có khả năng thích ứng với môi trường kinh doanh số và các yêu cầu khắt khe về phát triển bền vững. Khuyến khích các doanh nghiệp nhỏ và vừa liên kết thành các chuỗi cung ứng mạnh để tăng quy mô vốn và khả năng thương lượng trên thị trường.
Bộ Công Thương-Vũ Khuê
