Mối liên kết giữa nhà trường và doanh nghiệp đang trở thành “chìa khóa” then chốt để hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững, đặc biệt trong bối cảnh thị trường đang đặt ra những tiêu chuẩn ngày càng khắt khe về sản phẩm xanh và an toàn…
Sáng 21/11, Hiệp hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam Chất lượng cao phối hợp Trường Đại học Khoa học Tự nhiên – Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh đã phối hợp tổ chức chương trình Uni Tour “Công trình Xanh – Tiêu dùng Xanh” với chủ đề “Khoa học ứng dụng cho sản phẩm xanh Việt Nam”.
GỠ KHÓ VỀ KHOẢNG CÁCH GIỮA PHÒNG THÍ NGHIỆM VÀ THỊ TRƯỜNG
Trong bối cảnh nền kinh tế đang chuyển dịch mạnh mẽ sang mô hình tăng trưởng xanh, vai trò của các cơ sở giáo dục đại học không chỉ dừng lại ở việc cung cấp kiến thức hàn lâm mà còn phải trở thành “bệ phóng” cho các giải pháp kỹ thuật bền vững.
Phát biểu tại tọa đàm, ThS. Văn Chí Nam, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Tự nhiên - Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh, nhận định để đáp ứng được giai đoạn chuyển đổi xanh hiện nay, công tác nghiên cứu và đào tạo bắt buộc phải có sự chuyển mình mạnh mẽ.
ThS. Văn Chí Nam cho biết nhà trường xác định nhiệm vụ trọng tâm trong giai đoạn tới là đồng hành cùng hoạt động sản xuất bền vững của doanh nghiệp. Cụ thể, nhà trường đã và đang tích cực chuẩn bị các nguồn lực cần thiết, bao gồm việc nâng cấp cơ sở vật chất và củng cố đội ngũ nhân sự chuyên môn cao.
"Mục tiêu nhằm sẵn sàng tiếp nhận các nhiệm vụ khoa học, giải quyết các bài toán phát sinh trong quá trình sản xuất tuân theo các tiêu chuẩn xanh khắt khe mà doanh nghiệp và thị trường đang đặt ra", Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Tự nhiên nói.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy vẫn đang tồn tại những khoảng cách nhất định giữa nghiên cứu khoa học và nhu cầu thương mại.
Phân tích sâu hơn về vấn đề này, PGS. TS Ngô Đại Nghiệp, Trưởng phòng Quan hệ đối ngoại, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên - Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh, cho biết xuất thân từ ngành sinh học – sinh hóa và đã có nhiều năm đồng hành cùng doanh nghiệp nên hiểu rõ mối quan hệ hợp tác này cần phải vừa mang tính chuyên môn, vừa gắn với nhu cầu thị trường.
PGS. TS Ngô Đại Nghiệp nhận định dù doanh nghiệp và nhà trường có “vị trí địa lý” rất gần nhau nhưng sự chủ động kết nối từ phía doanh nghiệp đối với các nhà nghiên cứu vẫn còn hạn chế.
“Mâu thuẫn nằm ở sự khác biệt về mục tiêu và tốc độ. Trong khi các nhà khoa học thường có đam mê nghiên cứu sâu, bài bản và cần thời gian để hoàn thiện các công trình khoa học, thì doanh nghiệp lại chịu áp lực từ chiến lược kinh doanh, đòi hỏi kết quả nhanh chóng để kịp thời tung ra thị trường. Khoảng chênh lệch về tư duy và tiến độ này khiến hai bên chưa thực sự đi chung một quỹ đạo”, PGS. TS Ngô Đại Nghiệp lý giải.
ĐỔI MỚI BỀN VỮNG BẮT ĐẦU TỪ TRÁCH NHIỆM VÀ ĐẠO ĐỨC
Dưới góc độ doanh nghiệp, bà Từ Lê Thanh Vy, Phó Tổng Giám đốc Intermix, chia sẻ trong bối cảnh xã hội phát triển hiện đại, nhu cầu về các sản phẩm "xanh", an toàn và thân thiện với môi trường ngày càng trở nên cấp thiết. Điều này buộc các công ty phải liên tục đổi mới sản phẩm để thu hút khách hàng.
Bên cạnh đó, về bao bì, xu hướng của thế giới là sử dụng bao bì tái chế hoặc bao bì giấy. Mặc dù chi phí cao, công ty vẫn hướng đến việc chuyển đổi sang bao bì thân thiện môi trường nhằm mang lại trải nghiệm “xanh” hơn cho người tiêu dùng, đơn cử như thương hiệu Mikko Hương Xưa.
Do đó, bà Thanh Vy kỳ vọng các trường đại học có thể chia sẻ những đề tài nghiên cứu về nguyên liệu xanh, bao bì bền vững để doanh nghiệp áp dụng trực tiếp vào sản xuất. Đây là tín hiệu tích cực cho thấy doanh nghiệp đã sẵn sàng mở cửa đón nhận tri thức từ giảng đường.
"Ở trường đại học, phần lớn nghiên cứu dừng ở quy mô phòng thí nghiệm. Muốn ra được sản phẩm thương mại thì cần doanh nghiệp tin tưởng, đồng hành và tham gia từ giai đoạn thử nghiệm
Nghịch lý ở chỗ, nhiều doanh nghiệp nằm ngay cạnh các trường đại học nhưng chưa chủ động đặt vấn đề với nhà nghiên cứu. Sự rụt rè này có thể xuất phát từ tâm lý ngại rủi ro, hoặc đơn giản là chưa nhận thức đầy đủ về tiềm năng hợp tác".
Mặt khác, bên cạnh sự hợp tác, nghiên cứu và phát triển, theo TS. Huỳnh Kỳ Trân, Chủ tịch HĐTV, Giám đốc Công ty Lan Hảo, đạo đức luôn là nền tảng cốt lõi cho sự phát triển bền vững.
“Từ thời 0.0 hay 1.0, các quy tắc được đặt ra để giữ gìn đạo đức trong lao động, kinh doanh và sở hữu. Khi thiếu đạo đức, người ta buộc phải dùng quy định để ràng buộc hành vi; còn đạo đức thật sự mới là gốc rễ để một ngành nghề phát triển lành mạnh. Không ít sản phẩm tốt không được phát huy đúng tiềm năng, đôi khi thua kém những quảng cáo thiếu trung thực”, TS. Huỳnh Kỳ Trân chia sẻ.
Theo TS. Trân, trong ngành thực phẩm và công nghệ sinh học, vấn đề đạo đức càng quan trọng. Có những hoạt chất sinh học mang lại hiệu quả thật, nhưng nếu lạm dụng, quảng cáo quá mức hoặc cố tình dùng liều cao gây hại thì đó là hành vi trái đạo đức.
“Nếu doanh nghiệp nâng giá sản phẩm chỉ để trả cho quảng cáo và bao bì hào nhoáng thì vô tình đẩy gánh nặng lên những khách hàng yếu thế. Do đó, người làm nghề phải biết giới hạn, giữ uy tín và đặt lợi ích cộng đồng lên trên lợi ích trước mắt”, TS. Trân nhấn mạnh.
-Minh Huy
