Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị tổng kết ngành Nông nghiệp và Môi trường, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ sáu nhóm nhiệm vụ trọng tâm, từ tinh gọn bộ máy, hoàn thiện thể chế đến chuyển đổi xanh, chuyển đổi số và phát triển “tam nông”, nhằm đưa ngành phát triển nhanh, bền vững trong giai đoạn mới...
Ngày 31/12/2025, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức Hội nghị tổng kết công tác năm 2025, giai đoạn 2021-2025 và triển khai kế hoạch năm 2026 của ngành Nông nghiệp và Môi trường. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự và phát biểu chỉ đạo Hội nghị.
Cùng dự có Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà; Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng; đại diện lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương; địa phương; hiệp hội ngành hàng; doanh nghiệp và các đơn vị trực thuộc Bộ.
NGÀNH NÔNG NGHIỆP: TRỤ ĐỠ CHIẾN LƯỢC TRONG KỶ NGUYÊN MỚI
Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị tổng kết năm 2025 của ngành Nông nghiệp và Môi trường, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định ngành Nông nghiệp và Môi trường có vị trí chiến lược đặc biệt, là trụ cột của nền kinh tế, nền tảng sinh kế và là nhân tố quan trọng trong công cuộc phát triển và chuyển mình của quốc gia trong kỷ nguyên mới. Quan điểm này thể hiện sự nhất quán trong chủ trương của Đảng và Nhà nước. Vì vậy, “đã làm tốt rồi phải làm tốt hơn, đã nỗ lực rồi phải nỗ lực hơn nữa”.
Trên tinh thần đó, Thủ tướng nêu sáu nhóm "từ khóa" định hướng cho ngành: Bộ máy tinh gọn; Thể chế đột phá; Chuyển đổi xanh - chuyển đổi số; Phát triển tam nông; Khơi thông tài nguyên; Kiên trì vượt khó.
Về tổ chức bộ máy, Thủ tướng ghi nhận ngành đã giảm 25/55 đầu mối (45,5%), giảm 30/80 đơn vị sự nghiệp (37,5%), tiếp tục kiện toàn hệ thống khuyến nông và đẩy mạnh chuyển đổi số. Việc xây dựng cơ sở dữ liệu được triển khai theo hướng “đúng, đủ, sạch, sống”, kết nối liên thông, dùng chung và gắn với cơ sở dữ liệu VNeID.
Về thể chế, Bộ đã tham mưu ban hành 17 nghị định, 2 nghị quyết; ban hành 66 thông tư; Quốc hội thông qua 2 luật và 1 nghị quyết quan trọng liên quan đến địa chất – khoáng sản, nông nghiệp – môi trường và đất đai. Công tác phân cấp, phân quyền được đẩy mạnh; cắt giảm, đơn giản hóa 265/845 điều kiện kinh doanh (31,3%) và phân cấp 90% thủ tục hành chính.
Về chuyển đổi xanh và chuyển đổi số, ngành đã định hình rõ hướng đi, nổi bật là chương trình 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp ở Đồng bằng sông Cửu Long.
Nông nghiệp duy trì tăng trưởng khoảng 4%, tổng kim ngạch xuất khẩu ước đạt trên 70 tỷ USD, xuất siêu hơn 20 tỷ USD - mức cao nhất trong các ngành. Diện mạo nông thôn tiếp tục đổi mới; hạ tầng được đầu tư; chương trình OCOP phát triển mạnh. Với OCOP".
Thủ tướng nhấn mạnh 5 nội dung then chốt: Xây dựng thương hiệu; Quy hoạch vùng nguyên liệu; Phát triển doanh nghiệp; Ứng dụng khoa học công nghệ; Hỗ trợ tín dụng ngân hàng.
Bên cạnh kết quả đạt được, Thủ tướng chỉ ra những thách thức lớn: biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan; yêu cầu chuyển đổi xanh, chuyển đổi số và kinh tế tuần hoàn; hạn chế về nguồn lực. Do đó, cần huy động hợp tác công - tư, đào tạo nguồn nhân lực có tri thức và đam mê với nông nghiệp, đồng thời đẩy mạnh quản trị thông minh và số hóa.
Việc thích ứng nhanh được xác định là yêu cầu sống còn. Sau thiên tai, cần nhanh chóng tái cấu trúc sản xuất, chuyển đổi cây trồng - vật nuôi phù hợp, cải tạo đồng ruộng, tổ chức lại giống và vật tư theo hướng phân cấp, tránh rườm rà, chậm trễ.
Từ thực tiễn, bài học kinh nghiệm được rút ra là: thực hiện nghiêm chỉ đạo của Đảng và pháp luật của Nhà nước; phối hợp chặt chẽ liên ngành; chủ động thích ứng với biến động; tổ chức thực hiện quyết liệt, rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm.
Bước sang năm 2026, sứ mệnh của ngành trong phát triển nhanh và bền vững càng nặng nề hơn, đòi hỏi tư duy đột phá để tiếp tục làm bệ đỡ cho nền kinh tế, kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô.
Thủ tướng nêu 6 định hướng trọng tâm cho ngành: Quản trị hiện đại; Thể chế khơi thông; Khoa học phát triển; Tam nông thịnh vượng; Tài nguyên bền vững; Môi trường an toàn. Đây chính là nền tảng để ngành Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục đồng hành cùng đất nước trong kỷ nguyên phát triển mới.
TĂNG TỐC BỨT PHÁ, TẠO NỀN TẢNG CHO PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG
Báo cáo tổng kết năm 2025, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng cho biết toàn ngành thống nhất phương châm hành động: “Kỷ cương trách nhiệm - chủ động kịp thời - tinh gọn hiệu quả - tăng tốc bứt phá”, tập trung hoàn thiện thể chế, cải cách hành chính, thúc đẩy chuyển đổi số, phát triển nông nghiệp xanh - tuần hoàn, tăng cường quản trị tài nguyên, bảo vệ môi trường và chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu.
Nhờ đó, năm 2025 ngành Nông nghiệp và Môi trường đạt và vượt 9/9 chỉ tiêu Chính phủ giao. Tăng trưởng GDP ngành đạt khoảng 3,92%; kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản đạt trên 70 tỷ USD, xuất siêu trên 20 tỷ USD; gần 80% số xã đạt chuẩn nông thôn mới; tỷ lệ che phủ rừng đạt 42,03%; 95% chất thải rắn sinh hoạt đô thị được thu gom, xử lý đạt quy chuẩn; tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giảm 0,8-1 điểm phần trăm.
Sản xuất nông nghiệp tiếp tục phát triển theo hướng kinh tế nông nghiệp xanh, giảm phát thải. Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp đã triển khai hơn 312.000 ha tại Đồng bằng sông Cửu Long; sản lượng lương thực đạt 48,09 triệu tấn. Chăn nuôi đạt 8,7 triệu tấn thịt hơi, gần 21,4 tỷ quả trứng; thủy sản đạt 9,78 triệu tấn, xuất khẩu khoảng 11 tỷ USD; gỗ và lâm sản xuất khẩu trên 18 tỷ USD; thu dịch vụ môi trường rừng đạt 3.734,7 tỷ đồng. Toàn ngành duy trì hơn 2.500 chuỗi giá trị, diện tích sản xuất hữu cơ đạt trên 174.000 ha.
Sau hợp nhất, Bộ đã giảm 45,45% đầu mối, sắp xếp lại tổ chức theo hướng tinh gọn, hiệu quả. Công tác hoàn thiện thể chế được đẩy mạnh với 2 luật, 19 nghị định, 4 nghị quyết, 74 thông tư được ban hành; rà soát hơn 1.000 văn bản, phân cấp 381 nhiệm vụ, cắt giảm 208 điều kiện kinh doanh và 73 thủ tục hành chính".
Chuyển đổi số đạt nhiều kết quả nổi bật: cung cấp 277 dịch vụ công trực tuyến, hợp nhất hạ tầng số, xây dựng trung tâm dữ liệu dùng chung, đồng bộ 61 triệu thửa đất vào cơ sở dữ liệu quốc gia. Khoa học - công nghệ đóng góp với 461 giống mới, 216 tiến bộ kỹ thuật, 34 bằng sáng chế, giúp tăng hiệu quả kinh tế khoảng 30%. Nhiều mô hình nông nghiệp thông minh, tự động hóa cao được triển khai, xuất hiện các cánh đồng “không dấu chân”. Giai đoạn 2021-2025, ngành hỗ trợ khoảng 90.000 hộ nghèo, cận nghèo về nhà ở, triển khai 292 dự án ổn định dân cư.
Trong quản lý tài nguyên, môi trường và khí hậu, Bộ từng bước hiện đại hóa quản trị, tích hợp hệ thống giám sát trên nền tảng số; tăng cường kỷ luật trong quản lý đất đai, nước, khoáng sản, tài nguyên biển; kiểm soát nguồn gây ô nhiễm, bảo vệ sức khỏe cộng đồng, phục hồi hệ sinh thái. Đồng thời, triển khai các nhiệm vụ xây dựng thị trường carbon, chuẩn bị NDC (Đóng góp do quốc gia tự quyết định) giai đoạn 2025–2035; nâng cao năng lực dự báo, cảnh báo, phòng chống và khắc phục thiên tai.
NĂM 2026: QUẢN TRỊ TOÀN DIỆN – PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG
Bước sang năm 2026, ngành đối mặt với nhiều thách thức từ biến đổi khí hậu, suy giảm tài nguyên, ô nhiễm môi trường và suy thoái đa dạng sinh học. Trước yêu cầu quản lý ngày càng toàn diện và các cam kết quốc tế về giảm phát thải, tăng trưởng xanh, Bộ Nông nghiệp và Môi trường xác định mục tiêu: tăng cường quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, nâng cao khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu; phát huy hiệu quả đất đai, nước, rừng và đa dạng sinh học phục vụ phát triển nông nghiệp bền vững và kinh tế - xã hội.
Toàn ngành tập trung thực hiện 7 nhóm nhiệm vụ trọng tâm.
Thứ nhất: Hoàn thiện thể chế, cải cách hành chính, tháo gỡ rào cản, gắn với chuyển đổi số và Đề án 06; tiếp tục cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục, nhất là trong môi trường, đất đai, khoáng sản.
Thứ hai: Cơ cấu lại ngành theo hướng xanh và giá trị cao, phát triển nông nghiệp tuần hoàn, carbon thấp, nâng cao năng suất và hiệu quả.
Thứ ba: Hỗ trợ vận hành mô hình chính quyền 2 cấp, tăng cường năng lực cấp cơ sở trong phòng chống thiên tai, quản lý tài nguyên và hỗ trợ sản xuất.
Thứ tư: Phát triển thị trường trong nước và xuất khẩu, tháo gỡ rào cản kỹ thuật, nâng cao kiểm soát an toàn thực phẩm và quyết liệt gỡ thẻ vàng IUU.
Thứ năm: Quản lý, khai thác hiệu quả tài nguyên thiên nhiên, huy động nguồn lực từ đất đai, khoáng sản, tạo động lực mới cho sản xuất quy mô lớn.
Thứ sáu: Nâng cao năng lực dự báo, cảnh báo thiên tai, ứng dụng AI và chuyển đổi số, thiết lập bản đồ rủi ro và hệ thống giám sát thời gian thực.
Thứ bảy: Đẩy mạnh giải ngân đầu tư công trọng điểm, bảo đảm thủ tục, chất lượng và hiệu quả dự án.
-Chu Khôi
