Thủ tướng Chính phủ khái quát thành tựu ngành Xây dựng với 32 "chữ vàng"

"Thể chế hoàn thiện, quy hoạch đồng bộ, hạ tầng đột phá, chuyển đổi xanh - số, bộ máy tinh gọn, nội bộ đoàn kết, đô thị phát triển, nông thôn đổi mới" là nhận định của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính về kết quả công tác của Bộ và ngành Xây dựng trong thời gian qua.

Sáng 21/12, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tham dự và phát biểu tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2025 và triển khai nhiệm vụ năm 2026 của Bộ Xây dựng. Hội nghị được tổ chức trực tiếp tại trụ sở Bộ Xây dựng, trực tuyến tới điểm cầu 34 tỉnh, thành phố. Dự Hội nghị có Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà; lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương; lãnh đạo các địa phương.

Năm 2025, bối cảnh tình hình thế giới, khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường; cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, bất ổn địa chính trị, xung đột quân sự ở một số quốc gia kéo dài; căng thẳng thương mại, thị trường tài chính, tiền tệ tiếp tục biến động, đầu tư gặp khó khăn, tốc độ tăng trưởng kinh tế toàn cầu đạt thấp hơn so với năm 2024.

Ở trong nước, mặc dù phải đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là nền kinh tế nước ta chịu “tác động kép” của các yếu tố bất lợi bên ngoài cùng với hiện tượng thời tiết cực đoan, mưa bão, lũ lụt vượt mức lịch sử, gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản tại nhiều địa phương, song kinh tế vĩ mô vẫn duy trì ổn định, lạm phát được kiểm soát, bảo đảm các cân đối lớn. Các động lực tăng trưởng tiếp tục được củng cố, nhất là đầu tư công, phát triển hạ tầng, sản xuất công nghiệp, thương mại và xuất nhập khẩu, tạo nền tảng quan trọng để phấn đấu hoàn thành mục tiêu tăng trưởng đã đề ra.

2025 cũng là năm đầu tiên Bộ Xây dựng vận hành theo mô hình tổ chức mới sau hợp nhất với khối lượng công việc tăng mạnh, phạm vi quản lý nhà nước được mở rộng, bao trùm nhiều lĩnh vực lớn, phức tạp, đòi hỏi yêu cầu cao hơn về năng lực quản lý, điều hành và tổ chức thực hiện.

Ngay từ những ngày đầu của năm, Bộ Xây dựng đã quán triệt và triển khai nghiêm phương châm điều hành của Chính phủ: “Kỷ cương, trách nhiệm; chủ động, kịp thời; tinh gọn, hiệu quả; tăng tốc, bứt phá”, bám sát thực tiễn, chủ động và quyết liệt tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm trên mọi lĩnh vực quản lý của ngành và đã đạt nhiều kết quả nổi bật.

NHỮNG ĐÓNG GÓP QUAN TRỌNG CỦA NGÀNH XÂY DỰNG

Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhận định năm 2025, Việt Nam là một trong những nước có mức tăng trưởng cao nhất khu vực và thế giới. Trong thành tựu chung của đất nước, có sự đóng góp rất tích cực của Bộ Xây dựng và ngành Xây dựng.

Cụ thể, về hoàn thiện thể chế, Bộ Xây dựng đã tham mưu Chính phủ trình Quốc hội thông qua 4 luật, 2 nghị quyết, trong đó có cơ chế, chính sách đặc thù cho dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, mạng lưới đường sắt đô thị tại TP. Hà Nội, TPHCM; phát triển nhà ở xã hội; trình Chính phủ đã ban hành 15 nghị định, 1 nghị quyết.

Về quy hoạch đồng bộ, trên cơ sở lần đầu tiên tham mưu trình Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Bộ Xây dựng tiếp tục tham mưu điều chỉnh quy hoạch mạng lưới đường bộ, đường sắt, hàng không, hàng hải, thủy nội địa, quy hoạch vùng, tỉnh bảo đảm thống nhất, đồng bộ, liên thông.

Hạ tầng đột phá: từ hạ tầng giao thông, hạ tầng số, hạ tầng năng lượng đến hạ tầng giáo dục, y tế, thể thao, văn hóa, an sinh xã hội, hạ tầng phục vụ APEC 2027… tạo động lực tăng trưởng, góp phần thay đổi diện mạo đất nước, kiến tạo không gian phát triển cả ở đô thị và nông thôn.

Về chuyển đổi "xanh - số", Bộ Xây dựng luôn đứng đầu về xếp hạng chất lượng cung cấp dịch vụ công; chú trọng chuyển đổi số trong giao thông vận tải, phát triển đô thị thông minh và nghiên cứu khoa học công nghệ ứng dụng cho dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam…

Về bộ máy tinh gọn, cơ cấu tổ chức của Bộ sau hợp nhất giảm từ 42 đầu mối xuống còn 22 đầu mối (47,6%); Bộ đã tích cực phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền trong vận hành chính quyền địa phương 2 cấp (phân cấp 118 nhiệm vụ; phân định thẩm quyền 133 nhiệm vụ), tỉ lệ cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính đạt 45%...

Bên cạnh những kết quả đạt được, Thủ tướng đánh giá cao việc Bộ Xây dựng đã thẳng thắn nhìn nhận và chỉ rõ những hạn chế, như: công tác quy hoạch, phát triển hạ tầng giao thông còn chưa theo kịp tình hình thực tế, nhất là đòi hỏi cao trong tương lai; tiến độ giải ngân đầu năm tại một số dự án còn chậm; công tác giải phóng mặt bằng tại nhiều dự án chưa đáp ứng yêu cầu; thị trường bất động sản tiềm ẩn rủi ro, hệ thống thông tin, dữ liệu về thị trường bất động sản còn bất cập; phát triển đô thị văn minh, thông minh, nông thôn xanh, sạch, đẹp, xanh hóa, số hóa phải nỗ lực nhiều hơn…

Thủ tướng nhấn mạnh: năm 2026 là năm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng - năm đầu tổ chức triển khai Nghị quyết Đại hội XIV của Đảng và Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2026-2030 với yêu cầu rất cao, trong đó có mục tiêu tăng trưởng 2 con số, phát triển nhanh, bền vững, xanh hóa, số hóa.

TẬP TRUNG THỰC HIỆN “5 BẢO ĐẢM, 6 ĐỘT PHÁ”

Do đó, với ngành Xây dựng, Thủ tướng đề nghị tập trung thực hiện "5 bảo đảm" và "6 đột phá". Đó là: Bảo đảm thể chế thông thoáng; Bảo đảm hạ tầng thông suốt; Bảo đảm quản trị thông minh; Bảo đảm cách làm thông dụng; Bảo đảm hợp tác thông hiểu.

Đột phá trong tư duy và tầm nhìn, với tinh thần "nguồn lực bắt nguồn từ tư duy và tầm nhìn";

Đột phá trong huy động, tập trung nguồn lực, đề xuất cơ chế, chính sách để tiếp tục triển khai xây dựng hạ tầng chiến lược và hoàn thành các dự án, công trình trọng điểm quốc gia; xây dựng trường nội trú tại các xã biên giới, nhà cho người dân chịu ảnh hưởng bởi thiên tai...;

Đột phá trong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức; xây dựng, kết nối và khai thác dữ liệu ngành Xây dựng để phát triển trí tuệ nhân tạo;

Đột phá trong phát triển nhà ở xã hội, bảo đảm sớm hoàn thành 1 triệu căn nhà ở xã hội trong năm 2028, vượt 2 năm so với kế hoạch;

Đột phá phát triển các phương thức giao thông; quy hoạch với tầm nhìn trăm năm, tinh thần là "tiến xa ra biển lớn, đi sâu vào lòng đất và bay cao lên vũ trụ", từ đó, giảm chi phí logistics, chi phí đầu vào, tăng sức cạnh tranh cho sản phẩm, hàng hóa.

Cùng với đó là đột phá trong khắc phục những tồn tại, hạn chế, nhất là việc đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công các công trình trọng điểm. Có cơ chế khuyến khích để huy động nguồn lực, đẩy mạnh hợp tác công tư, mạnh dạn áp dụng các hình thức thí điểm, chỉ định thầu với các nhà thầu có năng lực, uy tín, kinh nghiệm, nhưng phải công khai, minh bạch, không tham nhũng, tiêu cực. Tăng cường quản lý nhà nước về hoạt động đầu tư xây dựng, bảo đảm chất lượng, tiến độ, an toàn, hiệu quả và phòng, chống thất thoát, lãng phí.

Thủ tướng đồng thời lưu ý thêm 3 việc quan trọng với Bộ Xây dựng thời gian tới.

Một là, trong tháng 12, Bộ Xây dựng rà soát lại các quy chuẩn, tiêu chuẩn, điều kiện đường sắt tốc độ cao để lựa chọn công nghệ, tiến hành lựa chọn phương thức đầu tư trong tháng 1/2026.

Hai là, khẩn trương thành lập Trung tâm Giao dịch Bất động sản và Quyền sử dụng đất do Nhà nước quản lý để thúc đẩy thị trường phát triển thị trường công khai, minh bạch, bền vững.

Ba là, vào cuộc giám sát, kiểm toán các công trình, dự án ngay từ đầu để triển khai các dự án thần tốc, táo bạo hơn nữa, tránh tình trạng "đội giá", tránh khuyết điểm nhỏ tích tụ thành sai phạm lớn, tránh để xảy ra tiêu cực, tham nhũng, lãng phí.

-Phan Dương