Lĩnh vực sản xuất của châu Á đang chứng kiến sự phân hóa rõ rệt giữa các đầu tàu xuất khẩu, trong bối cảnh lo ngại về thuế quan của Mỹ tiếp tục tái định hình chuỗi cung ứng khu vực...
Chỉ số Nhà quản trị mua hàng (PMI) do SP Global mới công bố cho thấy tháng trước, các nhà sản xuất tại Hàn Quốc và Đài Loan báo cáo nhu cầu suy yếu, trong khi Việt Nam và Thái Lan ghi nhận đơn hàng mới tăng lên.
“Chỉ số PMI tháng 10 tại phần lớn nền kinh tế châu Á tiếp tục phản ánh hoạt động sản xuất yếu. Tăng trưởng khu vực nhiều khả năng chậm lại trong vài quý tới, khi chính sách tài khóa thắt chặt và xuất khẩu suy yếu trong bối cảnh thương mại toàn cầu chững lại, lấn át sức chống chịu của tiêu dùng”, ông Shivaan Tandon, chuyên gia kinh tế châu Á tại công ty Capital Economics, nhận định với tờ báo Wall Street Journal.
Tại Hàn Quốc, PMI tháng 10/2025 giảm còn 49,4 điểm, từ 50,7 điểm của tháng 9/2025. Chỉ số này trên 50 điểm cho thấy hoạt động sản xuất mở rộng, còn dưới 50 điểm phản ánh hoạt động sản xuất co lại. Tại Đài Loan, PMI nhích lên 47,7, từ 46,8 của tháng 9, nhưng vẫn dưới ngưỡng 50 điểm.
“Nhiều doanh nghiệp Đài Loan cho biết đà giảm sản lượng và đơn hàng mới đã chậm lại, song bối cảnh kinh doanh vẫn khó khăn do nhu cầu toàn cầu yếu và tác động từ thuế quan của Mỹ”, bà Annabel Fiddes, Phó giám đốc phụ trách kinh tế tại SP Global Market Intelligence, nhận xét.
Tuy nhiên, theo bà, việc PMI đang tiến dần lên ngưỡng trung tính 50 điểm cho thấy giai đoạn tồi tệ nhất của đợt suy giảm có thể đã qua.
Còn ông Tandon của Capital Economics nhận định dù dữ liệu về đơn hàng xuất khẩu mới trong PMI của Đài Loan giảm suốt những tháng đầu năm nay, kim ngạch xuất khẩu thực tế vẫn tăng mạnh nhờ nhu cầu phần cứng liên quan đến trí tuệ nhân tạo (AI). Ngược lại, lượng đơn hàng của Hàn Quốc duy trì tốt hơn nhưng kim ngạch thực tế vẫn yếu.
“Sự chênh lệch giữa PMI - được gọi là dữ liệu ‘mềm’ - và các số liệu thực tế như sản lượng và kim ngạch của Hàn Quốc và Đài Loan cho thấy PMI giờ đây không còn là một chỉ báo đáng tin cậy cho hoạt động thực tế nữa”, ông Tandon chỉ ra.
Tại Trung Quốc, khảo sát chính thức của Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc (NBS) cho thấy PMI ngành sản xuất tháng 10/2025 ở mức 49 điểm, giảm từ 49,8 điểm của tháng 9/2025, đánh dấu tháng thu hẹp thứ 7 liên tiếp và thấp nhất trong 6 tháng. Trong khi đó, khảo sát tư nhân Caixin/SP Global ghi nhận PMI sản xuất tháng 10/2025 đạt 50,6, giảm từ 51,2 của tháng trước, cho thấy sản xuất vẫn mở rộng nhưng đà mở rộng đã chậm lại.
Hoạt động chế biến - chế tạo ở Thái Lan và Việt Nam đang lấy lại đà nhờ lượng đơn hàng tăng. Theo lý giải của chuyên gia kinh tế Erica Tay tại Maybank, các nền kinh tế Đông Nam Á như Thái Lan và Việt Nam đang được hưởng “lợi thế về thuế quan” so với hàng hóa Trung Quốc khi xuất khẩu vào Mỹ.
SP Global cho biết niềm tin kinh doanh tại Việt Nam đã lên mức cao nhất trong 16 tháng, nhờ kỳ vọng đơn hàng mới tiếp tục tăng và kế hoạch mở rộng sản xuất. Đơn hàng xuất khẩu mới của Việt Nam tăng với tốc độ nhanh nhất kể từ tháng 7/2024 nhờ nhu cầu khách hàng được cải thiện.
“Chưa rõ các tốc độ tăng trưởng này có duy trì được trong vài tháng tới hay không. Hiện tại, khách hàng vẫn chấp nhận giá tăng và đặt hàng mới, nhưng xu hướng này có thể yếu đi nếu lạm phát tăng nhanh hơn”, ông Andrew Harker, giám đốc kinh tế tại SP Global Market Intelligence, nhận định.
Theo bà Tay của Maybank, mức thuế quan bình quân gia quyền của Mỹ đối với hàng hóa từ các nền kinh tế lớn ở Đông Nam Á nhìn chung thấp hơn so với hàng hóa từ Trung Quốc. Đây là tín hiệu tích cực cho các nhà xuất khẩu khu vực trong thời gian tới.
-Đức Anh
