Thụy Sỹ, quốc gia từ lâu được xem như một “thiên đường” của giới siêu giàu, đang chuẩn bị cho một cuộc bỏ phiếu quan trọng về việc áp dụng thuế thừa kế cao...
Đề xuất này, nếu được cử tri thông qua, sẽ áp dụng mức thuế 50% đối với các khoản thừa kế và di sản vượt quá 50 triệu franc Thụy Sỹ (tương đương hơn 62 triệu USD). Đây là một động thái bất ngờ từ một quốc gia thường được biết đến với chính sách bảo vệ tài sản hơn là các chính sách với mục đích phân phối lại của cải.
Đề xuất này được khởi xướng bởi một nhóm các nhà hoạt động chính trị đến từ cánh thanh niên của Đảng Dân chủ Xã hội, được gọi là nhóm Jeunesse Socialiste, với mục tiêu tạo ra sự thay đổi mạnh mẽ trong chính sách thuế của Thụy Sỹ.
Theo trang Euronews, cuộc bỏ phiếu sẽ diễn ra vào Chủ nhật tuần này, tức ngày 30/11, và kết quả sẽ quyết định liệu Thụy Sỹ có áp dụng mức thuế thừa kế cao này hay không. Tuy nhiên, theo một cuộc thăm dò dư luận gần đây từ tổ chức Tamedia/20 Minuten, có tới 75% cử tri Thụy Sỹ dự định sẽ bác bỏ đề xuất này, tăng từ mức 67% vào tháng 10.
Mặc dù khả năng được thông qua là rất thấp, đề xuất này đã gây ra lo ngại về việc ảnh hưởng đến danh tiếng của Thụy Sỹ như một “thiên đường thuế”. Ngành quản lý tài sản của quốc gia này có quy mô lớn nhất và sức cạnh tranh cao nhất thế giới. Theo dữ liệu của Deloitte, lượng tài sản nước ngoài được quản lý ở Thụy Sỹ lên tới 2,2 nghìn tỷ USD. Tuy nhiên, vị thế hàng đầu của Thụy Sỹ trong lĩnh vực này đang bị thách thức bởi các đối thủ như Singapore và Vương quốc Anh.
“Một số cá nhân giàu có được cho là đã hoãn kế hoạch chuyển đến Thụy Sỹ vì đề xuất thuế thừa kế nói trên. Dù vậy, không có số liệu thống kê cụ thể nào về những trường hợp như vậy, nên việc đánh giá tác động của đề xuất này không dễ dàng”, bà Isabel Martinez - nhà nghiên cứu cao cấp tại Viện Kinh tế KOF Thụy Sỹ tại ETH Zurich - nói với Euronews.
Đề xuất thuế thừa kế của Thụy Sỹ, mang tên "Vì một chính sách khí hậu công bằng về xã hội và tài chính", kêu gọi sử dụng nguồn thu từ thuế này để đầu tư vào các sáng kiến chống biến đổi khí hậu. Nhóm Jeunesse Socialiste cho rằng Thụy Sỹ chưa làm đủ để bảo vệ khí hậu và cần thêm hàng tỷ franc mỗi năm để đạt được các mục tiêu khí hậu của nước này. “Với sáng kiến này, những người chịu trách nhiệm chính cho sự xuống cấp của khí hậu sẽ phải đóng góp nhiều hơn cho việc bảo vệ môi trường”, một tuyên bố của nhóm nói.
Nếu được hơn 50% cử tri Thụy Sỹ ủng hộ và đa số trong 26 bang của quốc gia này đồng ý, đề xuất thuế thừa kế này sẽ trở thành luật. Tuy nhiên, viễn cảnh này không chỉ không được lòng giới siêu giàu mà ngay cả các chủ doanh nghiệp nhỏ của Thụy Sỹ cũng phản đối.
Swissmem - tổ chức đại diện cho các ngành công nghiệp cơ khí, điện và kỹ thuật kim loại của Thụy Sỹ - cho rằng thuế này sẽ dẫn đến việc nhiều doanh nghiệp gia đình nhỏ và vừa (SME) phải dùng một phần lớn tài sản để đóng thuế. Nhóm này nhấn mạnh rằng nhiều SME đã được xây dựng qua nhiều thế hệ, cung cấp hàng chục nghìn việc làm và đóng thuế đều đặn.
Bà Martinez lưu ý rằng những mối lo ngại tương tự đã được đưa ra khi cử tri Thụy Sỹ bác bỏ một sáng kiến ôn hòa hơn vào năm 2015 đề xuất mức thuế 20% đối với các di sản trên 2 triệu franc Thụy Sỹ. Mặc dù chỉ có dưới 2% dân số sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp bởi đề xuất đó, nhưng vẫn có tới 71% cử tri phản đối.
Mối quan tâm chính là nhiều doanh nghiệp gia đình và SME sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực, cuối cùng gây hại cho nền kinh tế Thụy Sỹ và đe dọa việc làm. Ngoài ra, một số người phản đối đề xuất cũng chỉ trích việc thuế này được áp dụng ở cấp liên bang - cách làm có thể gây suy yếu quyền tự chủ về thuế của các bang.
Theo giới chuyên gia, tại hầu hết các quốc gia áp dụng thuế thừa kế, các biện pháp này thường không được lòng cử tri mặc dù chỉ có một thiểu số nhỏ người dân phải trả thuế. Thuế thừa kế có thể giúp giảm bất bình đẳng, nhưng khả năng thực thi lại hạn chế. Năm 2023, thuế thừa kế, di sản và quà tặng chỉ chiếm bình quân 0,41% tổng thu thuế của các quốc gia trong Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế (OECD). Trong số các quốc gia châu Âu, các khoản thuế này chỉ chiếm 0,4% tổng thu ngân sách từ thuế.
-Bình Minh
