Trước sức ép già hóa dân số, nhu cầu y tế gia tăng nhanh và tình trạng quá tải của hệ thống y tế truyền thống, các tập đoàn công nghệ lớn đang tăng tốc đưa trí tuệ nhân tạo (AI) từ phòng thí nghiệm ra đời sống, thúc đẩy thương mại hóa và tích hợp sâu vào các dịch vụ chăm sóc sức khỏe hằng ngày...
AI đang dần trở thành trụ cột công nghệ trong quá trình tái cấu trúc ngành chăm sóc sức khỏe tại Trung Quốc.
Khác với giai đoạn trước, khi AI chủ yếu đóng vai trò công cụ hỗ trợ tra cứu thông tin, làn sóng mới cho thấy các “ông lớn” công nghệ Trung Quốc đang bước vào cuộc đua xây dựng hệ sinh thái y tế số toàn diện. Trong hệ sinh thái đó, AI không chỉ là công cụ, mà trở thành hạ tầng trung tâm, kết nối người dùng, dữ liệu, dịch vụ y tế và các đối tác trong toàn bộ chuỗi giá trị chăm sóc sức khỏe.
TỪ ỨNG DỤNG AI ĐẾN “BẠN ĐỒNG HÀNH” SỨC KHỎE MỖI NGÀY
Ant Group mới đây thông báo đổi tên ứng dụng sức khỏe AI AQ thành Ant Afu, đồng thời ra mắt phiên bản nâng cấp với ba trụ cột chính: đồng hành sức khỏe, hỏi - đáp y tế và dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Động thái này phản ánh rõ sự thay đổi trong tư duy phát triển sản phẩm của các tập đoàn công nghệ, khi AI không còn chỉ là công cụ xử lý thông tin mà được kỳ vọng trở thành “người bạn” đồng hành cùng người dùng.
Theo Ant Group, Ant Afu được phát triển theo chiến lược “Health Plus”, chuyển từ định vị một ứng dụng AI sang nền tảng quản lý sức khỏe cá nhân và gia đình. Hiện ứng dụng đã đạt hơn 15 triệu người dùng hoạt động hằng tháng, trở thành nền tảng chăm sóc sức khỏe AI lớn nhất Trung Quốc xét theo số lượng người dùng.
Đáng chú ý, mỗi ngày Ant Afu xử lý hơn 5 triệu câu hỏi liên quan đến sức khỏe, trong đó 55% người dùng đến từ các thành phố hạng ba trở xuống. Điều này cho thấy AI đang mở ra khả năng tiếp cận dịch vụ y tế ở những khu vực vốn còn hạn chế về nguồn lực y tế, đồng thời giúp giảm áp lực lên các bệnh viện tuyến trên tại các đô thị lớn.
Ông Zhang Junjie, Phó Chủ tịch Ant Group kiêm Chủ tịch mảng kinh doanh y tế, cho biết điểm khác biệt lớn nhất của phiên bản mới là chức năng đồng hành sức khỏe, tập trung vào việc hỗ trợ người dùng hình thành và duy trì thói quen sống lành mạnh trong sinh hoạt hằng ngày, thay vì chỉ phản ứng khi có vấn đề sức khỏe phát sinh.
Người dùng có thể ghi nhận tình trạng sức khỏe bằng cách nhập dữ liệu hoặc tải hình ảnh, đồng thời kết nối với các thiết bị thông minh của Apple, Huawei, Vivo hay Omron để đồng bộ dữ liệu về vận động, nhịp tim và giấc ngủ. Ant Afu cũng cho phép tạo hồ sơ sức khỏe cho từng thành viên trong gia đình và thiết lập các mục tiêu dài hạn về vận động, dinh dưỡng và lối sống.
Trong vai trò một “huấn luyện viên cá nhân”, AI sẽ xây dựng kế hoạch cá nhân hóa và gửi nhắc nhở hằng ngày. Tuy nhiên, Ant Group nhấn mạnh các phản hồi của Afu không phải chẩn đoán y khoa và không thể thay thế bác sĩ - một giới hạn quan trọng nhằm đảm bảo tuân thủ các quy định y tế hiện hành.
GIÀ HÓA DÂN SỐ - “CHẤT XÚC TÁC” THÚC ĐẨY BÙNG NỔ Y TẾ SỐ
Theo Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin Trung Quốc, quy mô ngành chăm sóc người cao tuổi của nước này được dự báo sẽ vượt 20.000 tỷ nhân dân tệ vào năm 2030. Trong bối cảnh đó, AI được xem là một trong những công cụ quan trọng giúp giải bài toán thiếu hụt nhân lực y tế và chi phí chăm sóc sức khỏe ngày càng tăng.
Ông Jiang Han, chuyên gia phân tích cao cấp của Pangoal, nhận định AI đã trở thành “động cơ then chốt” thúc đẩy đổi mới và nâng cao hiệu quả trong lĩnh vực y tế. Theo ông, cạnh tranh trong ngành chăm sóc sức khỏe số đang dịch chuyển từ việc thu hút lưu lượng người dùng sang cuộc đua xây dựng năng lực hệ thống, bao gồm dữ liệu, kịch bản ứng dụng và hệ sinh thái dịch vụ.
Những doanh nghiệp có thể tích hợp các khâu như quản lý sức khỏe, chẩn đoán, thanh toán và phân phối dược phẩm, từ đó tạo ra một vòng dịch vụ khép kín lấy người dùng làm trung tâm, sẽ chiếm ưu thế dài hạn. Tuy nhiên, điều này cũng đòi hỏi khả năng kết nối nguồn lực y tế, tuân thủ nghiêm ngặt khung pháp lý và thúc đẩy hợp tác liên ngành giữa công nghệ, y tế và tài chính.
CUỘC ĐUA HỆ SINH THÁI Y TẾ AI: AI TRỞ THÀNH HẠ TẦNG CỐT LÕI
Không chỉ Ant Group, Baidu cũng đang tăng tốc trong cuộc đua này. Tập đoàn vừa công bố nâng cấp trợ lý sức khỏe AI với tham vọng cung cấp cho mỗi gia đình một dịch vụ “một điểm đến”, bao gồm phòng ngừa bệnh tật, tiếp cận tri thức y tế và quản lý sức khỏe thông qua một đối tác AI thông minh, đáng tin cậy và luôn sẵn sàng.
Theo bà Yang Minglu, Tổng Giám đốc Baidu Health, tầm nhìn của công ty là tích hợp dịch vụ chăm sóc sức khỏe chuyên nghiệp vào mọi khía cạnh trong đời sống hằng ngày của người dùng. Hiện tổng số đơn hàng dịch vụ y tế trên nền tảng Baidu Health đã vượt 47 triệu.
Bà Lu Mei, phụ trách sản phẩm ứng dụng AI của Baidu Health, cho biết hệ thống dựa trên mô hình hợp tác đa tác nhân giữa con người và máy móc, bao phủ từ tư vấn triệu chứng nhẹ đến lập kế hoạch điều trị bệnh phức tạp và quản lý sức khỏe toàn diện, với tỷ lệ nhận dạng chính xác trên 95%.
Làn sóng AI y tế tại Trung Quốc cho thấy trí tuệ nhân tạo đang chuyển từ vai trò hỗ trợ sang vị thế hạ tầng cốt lõi của ngành chăm sóc sức khỏe. Trong bối cảnh già hóa dân số diễn ra nhanh chóng, AI được kỳ vọng giúp giảm tải cho hệ thống y tế truyền thống, mở rộng khả năng tiếp cận dịch vụ và thúc đẩy mô hình chăm sóc sức khỏe dự phòng.
Tuy nhiên, song hành với cơ hội là những thách thức không nhỏ liên quan đến quản lý dữ liệu y tế, bảo mật thông tin cá nhân và ranh giới pháp lý giữa tư vấn AI với chẩn đoán y khoa. Cuộc đua xây dựng hệ sinh thái y tế AI vì vậy không chỉ là cuộc chơi công nghệ, mà còn là phép thử đối với năng lực hoạch định chính sách và quản trị của các quốc gia trong kỷ nguyên số.
China Daily-Trọng Hoàng
