Trong hành trình giảm nghèo bền vững, bên cạnh sự quan tâm, chỉ đạo nhất quán của Đảng, Nhà nước, sự đồng hành của các cấp, các ngành, doanh nghiệp và tổ chức xã hội, thì chính tinh thần tự lực, ý chí vươn lên của người dân được xác định là yếu tố mang tính quyết định và bền vững nhất. Thực tiễn tại tỉnh miền núi, biên giới Lạng Sơn đã minh chứng sinh động cho nhận định đó...
Lạng Sơn là địa phương có điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn, địa hình chia cắt, tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số cao. Tuy nhiên, bằng việc triển khai đồng bộ các chương trình, chính sách giảm nghèo và khơi dậy tinh thần vươn lên trong mỗi người dân, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh đã giảm mạnh, từ 12,2% năm 2021 xuống còn khoảng 3% năm 2025. Bình quân mỗi năm, trên địa bàn tỉnh có hàng nghìn hộ thoát nghèo, nhiều hộ vươn lên ổn định và phát triển kinh tế bền vững.
NHỮNG TẤM GƯƠNG THOÁT NGHÈO
Trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn đã xuất hiện ngày càng nhiều tấm gương người dân không cam chịu đói nghèo, chủ động thay đổi tư duy, mạnh dạn phát triển kinh tế, từng bước ổn định cuộc sống và lan tỏa động lực tích cực trong cộng đồng.
Bà Đỗ Thị Đẩy, ở Khối Quảng Liên III, phường Lương Văn Tri, nhiều năm thuộc diện hộ nghèo, tuổi cao, thiếu vốn sản xuất. Song bằng ý chí vươn lên và sự hỗ trợ kịp thời của Nhà nước, bà đã từng bước ổn định cuộc sống, sửa sang lại nhà cửa. Khi kinh tế có chuyển biến tích cực, bà Đẩy chủ động xin ra khỏi hộ nghèo, thể hiện tinh thần tự lực, tự cường và ý thức trách nhiệm với cộng đồng.
Tương tự, ông Hoàng Văn Tiệp, Khối Tàng Khảm, phường Tam Thanh, được hỗ trợ 500 cây giống hồi và 50 triệu đồng xây dựng nhà ở từ Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững. Tận dụng “cú hích” từ chính sách, ông cùng vợ thuê đất trồng rau sạch, phát triển chăn nuôi gà, vịt. Đến nay, gia đình ông đã thoát cận nghèo, thu nhập ổn định hơn.
Ở khu vực nông thôn, nhiều hộ gia đình đã chủ động chuyển đổi mô hình sản xuất. Ông Tiền Văn Phương, thôn Bản Bang, xã Tri Lễ, từ hộ cận nghèo đã vươn lên thoát nghèo nhờ mô hình chăn nuôi lợn hiệu quả, kết hợp trồng 2 ha rừng keo.
Ông Hoàng Văn Hải, thôn Khòn Hẩu, xã Văn Quan, duy trì đàn lợn ổn định, kết hợp chăn nuôi gia cầm và thử nghiệm nuôi dúi thương phẩm, thu lãi khoảng 100 triệu đồng mỗi năm, chính thức thoát nghèo cuối năm 2025.
Đáng chú ý, nhiều hộ dù hoàn cảnh còn khó khăn nhưng vẫn sẵn sàng đóng góp cho cộng đồng. Ông Lương Văn Eng, thôn Nà Dài, xã Tân Văn, thuộc diện hộ nghèo nhưng đã tự nguyện hiến khoảng 80m2 đất nông nghiệp để xây dựng đường giao thông nông thôn, góp phần hoàn thiện hạ tầng và thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương.
Không chỉ thoát nghèo, nhiều hộ còn trở thành điểm tựa cho cộng đồng. Ông Lăng Văn Láng, xã Thiện Long, phát triển nghề nuôi trâu thâm canh, vừa nâng cao thu nhập gia đình, vừa tạo việc làm cho lao động địa phương. Ông Trương Văn Đệ, xã Hồng Phong; ông Nông Văn Sláy, xã Thiện Thuật; ông Triệu Văn Puông, xã Quý Hòa… đều chủ động viết đơn xin ra khỏi hộ nghèo khi đời sống đã ổn định.
Đến Lạng Sơn, gian hàng OCOP của Hợp tác xã bánh truyền thống Mai Pha để lại nhiều ấn tượng với những sản phẩm mang đậm dấu ấn vùng miền. Bà Hoàng Thị Yên, Giám đốc Hợp tác xã Mai Pha, cho biết mỗi sản phẩm OCOP của địa phương đều kết tinh từ nguyên liệu bản địa, cách chế biến truyền thống và câu chuyện văn hóa phía sau từng món ăn.
Xuất phát từ hoàn cảnh không thể đi làm xa do phải chăm sóc con nhỏ, bà Yên lựa chọn gắn bó với nghề làm bánh gia truyền của ông bà. Từ đó, bà vừa duy trì sản xuất, vừa gìn giữ nếp nhà và phát triển kinh tế gia đình. Trong các sản phẩm của hợp tác xã, bánh ngải đặc sản trứ danh của xứ Lạng chính là món làm nên tên tuổi. Không chỉ đơn thuần là một món ăn, bánh ngải còn là ký ức văn hóa của người Lạng Sơn, gắn liền với các dịp lễ tết, khi con cháu làm bánh để dâng lên tổ tiên, gửi gắm hương sắc núi rừng và giữ gìn phong tục truyền thống.
Theo bà Yên, để xây dựng được thương hiệu OCOP bền vững, yếu tố then chốt là chất lượng sản phẩm. Từ khâu lựa chọn nguyên liệu, quy trình sản xuất đến việc tuân thủ các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm, đăng ký kinh doanh, truy xuất nguồn gốc đều phải được thực hiện bài bản, minh bạch. Không dừng lại ở sản xuất, bà Yên còn tích cực đưa sản phẩm tham gia các hội chợ, sự kiện và lớp tập huấn để quảng bá. Với bà, mỗi chương trình là thêm một cơ hội để sản phẩm OCOP Lạng Sơn đến gần hơn với người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh.
LAN TỎA TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI
Trong quá trình triển khai Chương trình Mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021–2025, bên cạnh sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng và Nhà nước, sự tham gia của cộng đồng doanh nghiệp, các tổ chức và cá nhân có ý nghĩa quan trọng, góp phần bổ sung nguồn lực, thúc đẩy các hoạt động hỗ trợ người nghèo, người yếu thế theo hướng thiết thực và bền vững.
Trong khuôn khổ chương trình “Chung tay vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau” diễn ra tại tỉnh Lạng Sơn vào ngày 20/12/2025 do Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với UBND tỉnh Lạng Sơn tổ chức, nhiều hoạt động an sinh xã hội thiết thực đã được triển khai như khám, chữa bệnh miễn phí; tư vấn pháp luật, tư vấn nghề nghiệp, hướng nghiệp và cung ứng dịch vụ việc làm cho người dân.
Bên cạnh đó, chương trình còn tổ chức giới thiệu, trưng bày các sản phẩm tiêu biểu gắn với sinh kế bền vững và hành trình “thoát nghèo” của người dân địa phương. Nhiều doanh nghiệp và tổ chức xã hội đã trao tặng vật tư nông nghiệp, cây, con giống nhằm hỗ trợ phát triển sản xuất, tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho các hộ gia đình.
Tại sự kiện, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến và bà Trần Thanh Nhàn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn, đã trao chứng nhận và quà tặng cho 20 gương điển hình có ý chí vươn lên mạnh mẽ, nỗ lực lao động, chủ động tạo thu nhập, từng bước ổn định cuộc sống trong quá trình thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021–2025.
Đại diện doanh nghiệp và cơ sở đào tạo, ông Trần Anh Hoạt, Phó Giám đốc Công ty Cổ phần Kinh doanh Thuốc Thú y Amavet và thầy Trương Văn Tâm, Chủ tịch Hội đồng Trường, Phó Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Cơ điện và Xây dựng Bắc Ninh cũng trao những phần quà động viên các gương điển hình.
Trong khuôn khổ chương trình, Quỹ Thiện Tâm (Tập đoàn Vingroup) đã trao tặng 70 chiếc xe đạp cho học sinh nghèo vượt khó tỉnh Lạng Sơn. Hoạt động nằm trong chương trình “Cùng em tới lớp”, góp phần tiếp sức cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn vươn lên trong học tập.
Cũng tại sự kiện, Ban Tổ chức đã tổ chức tri ân các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân tiêu biểu có nhiều đóng góp cho Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021–2025 và các hoạt động an sinh xã hội.
-Chu Khôi
