Thị trường chứng khoán Việt Nam đang bước vào giai đoạn nâng chuẩn toàn diện về minh bạch, quản trị và phát triển bền vững. Cùng với tiến trình này, Cuộc Bình chọn Doanh nghiệp niêm yết (VLCA) trở thành thước đo uy tín, chuẩn hóa báo cáo, nâng tầm quản trị và thúc đẩy ESG theo chuẩn quốc tế…
Sau hơn 25 năm phát triển, thị trường chứng khoán Việt Nam chính thức được FTSE Russell nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp vào 8/10/2025, khẳng định nỗ lực cải cách và mở ra cơ hội thu hút vốn quốc tế. Trong hành trình đầy tự hào đó, việc nâng cao chất lượng hàng hóa, tính minh bạch và chuẩn mực quản trị luôn là yếu tố then chốt. Ở đó, không thể không nhắc đến vai trò tiên phong và bền bỉ của Cuộc Bình chọn Doanh nghiệp Niêm yết (Vietnam Listed Company Awards - VLCA).
BÁO CÁO BỀN VỮNG VÀ QUẢN TRỊ TỐT: “HỘ CHIẾU” THU HÚT DÒNG VỐN QUỐC TẾ
Năm 2008, Cuộc bình chọn Báo cáo thường niên lần đầu tiên xuất hiện trên thị trường với mục đích lớn nhất là chọn lọc và vinh danh các doanh nghiệp thực hiện tốt việc minh bạch hóa thông tin. Qua 18 năm, Cuộc Bình chọn đã bước sang một trang mới, trở thành một sự kiện thường niên được chờ đón, mang tính chuyên nghiệp và thực. VLCA không ngừng đổi mới, trở thành cầu nối giúp các doanh nghiệp niêm yết tăng cường sức mạnh nội tại, xây dựng hình ảnh thương hiệu và tạo dựng niềm tin vững chắc đối với cộng đồng nhà đầu tư.
Từ việc chỉ đánh giá báo cáo thường niên, nhận thấy tầm quan trọng của quản trị doanh nghiệp và phát triển bền vững, Ban tổ chức đã liên tục cập nhật xu hướng và mở rộng Cuộc Bình chọn đến nay bao gồm ba hạng mục trao giải: Báo cáo thường niên, Quản trị công ty và Báo cáo Phát triển bền vững.
Giải Báo cáo Phát triển bền vững (SRA) do Sở Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh (HOSE) khởi xướng từ năm 2013, đã trải qua hơn một thập kỷ, trở thành một trong những giải thưởng uy tín hàng đầu trong lĩnh vực này.
Sự thành công của SRA có được nhờ sự đồng hành và bảo trợ chuyên môn từ các tổ chức uy tín như Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Sở Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh (HOSE), Báo Tài chính - Đầu tư, Dragon Capital Việt Nam, Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC) và Hiệp hội Kế toán công chứng Anh quốc (ACCA).
SRA được xây dựng với ba mục tiêu chiến lược, bao gồm: Khuyến khích doanh nghiệp công bố thông tin theo thông lệ quốc tế, tạo nền tảng cho sự minh bạch và trách nhiệm giải trình; nâng cao nhận thức về phát triển bền vững, lan tỏa giá trị trong cộng đồng doanh nghiệp; thúc đẩy các hành động cụ thể như giảm thiểu tác động môi trường, nâng cao trách nhiệm xã hội và cải thiện quản trị.
Trong 13 năm qua, bộ tiêu chí SRA được rà soát hằng năm để phù hợp thực tiễn Việt Nam, quy định pháp luật và thông lệ tốt. Ngay từ đầu, ACCA London đã tham gia xây dựng bộ tiêu chí dựa trên chuẩn mực quốc tế; đội ngũ chuyên gia trong nước và quốc tế tiếp tục hoàn thiện qua từng năm. Từ mùa 2023, ACCA còn thành lập ban cố vấn tại khu vực Châu Á - Thái Bình Dương nhằm giúp bộ tiêu chí áp dụng tại Việt Nam tiệm cận hơn với chuẩn mực khu vực và quốc tế.
Mùa giải VLCA 2025 đánh dấu một bước tiến quan trọng của SRA khi các doanh nghiệp tham gia được phân chia thành hai nhóm ngành: tài chính và phi tài chính. Việc này giúp đánh giá chính xác hơn đặc thù của từng ngành và khuyến khích doanh nghiệp công bố thông tin trọng yếu.
Đặc biệt, các tiêu chí đánh giá được cập nhật theo yêu cầu mới của IFRS S1 và IFRS S2 do Hội đồng Chuẩn mực Bền vững Quốc tế (ISSB) ban hành, thể hiện cam kết mạnh mẽ trong việc đưa tiêu chuẩn báo cáo bền vững của Việt Nam tiệm cận với thông lệ quốc tế.
Cùng với báo cáo bền vững, quản trị công ty trở thành trụ cột thứ hai trong nâng cao chuẩn mực thị trường. Năm 2014, hạng mục Quản trị công ty được chính thức đưa vào VLCA và đến năm 2018, Bộ tiêu chí đánh giá quản trị công ty Việt Nam (VCGS) được xây dựng dựa trên nguyên tắc của OECD đã trở thành thước đo chuẩn mực. VCGS không chỉ là một giải thưởng, mà còn là một lộ trình định hướng chiến lược nhằm nâng cao tính minh bạch và vị thế của thị trường.
Điểm nhấn của VCGS là sự dịch chuyển từ "quản trị tuân thủ" sang "quản trị kiến tạo giá trị". Tỷ trọng các tiêu chí thực hành thông lệ tốt đã được nâng từ 30% lên 40%, khuyến khích doanh nghiệp quản trị không chỉ để đáp ứng quy định, mà để tạo ra giá trị dài hạn cho các bên liên quan. Các tiêu chí VCGS được cập nhật liên tục, bám sát Luật Chứng khoán 2019, Luật Doanh nghiệp 2020 và các thông lệ quốc tế như Bộ Nguyên tắc quản trị công ty G20/OECD 2023.
Năm nay, với những cải tiến từ VCGS, VLCA hướng tới đưa quản trị công ty Việt Nam lên chuẩn mực mới, tạo giá trị dài hạn gắn với phát triển bền vững. Quản trị tốt không chỉ giúp doanh nghiệp vững vàng trước biến động, mà còn là “đòn bẩy” quan trọng để Việt Nam nâng vị thế trên bản đồ đầu tư quốc tế.
SỨC HÚT TỪ SỰ CHUYÊN NGHIỆP VÀ VAI TRÒ DẪN DẮT CỦA CÁC TỔ CHỨC UY TÍN
Để trở thành một giải thưởng uy tín có sức ảnh hưởng sâu rộng, VLCA được xây dựng trên nền tảng của sự chuyên nghiệp, minh bạch và chất lượng.
Ngay từ khâu truyền thông, Ban tổ chức đã nhấn mạnh những điểm đặc biệt chỉ có ở VLCA: Các doanh nghiệp niêm yết được tham gia hoàn toàn miễn phí, có sự tham gia soát xét kết quả của các đơn vị Big4 để đảm bảo tính khách quan, thành phần Ban giám khảo quy tụ những chuyên gia đầu ngành và một quy trình chấm điểm chặt chẽ, chuyên nghiệp qua nhiều vòng.
Đồng thời, các bài phỏng vấn với những đơn vị hỗ trợ cũng luôn nhất quán trong việc nhấn mạnh sự chuyên nghiệp và chất lượng của giải, qua đó củng cố niềm tin vững chắc trong cộng đồng doanh nghiệp và nhà đầu tư.
Tất cả những yếu tố đó không chỉ tạo ra một lớp phòng vệ chắc chắn trước những biến động của thị trường, mà còn trở thành một “thỏi nam châm” đầy sức hút, thu hút dòng vốn dài hạn và có trách nhiệm, đặc biệt trong bối cảnh nhà đầu tư quốc tế ngày càng ưu tiên các thị trường minh bạch, tuân thủ và có định hướng bền vững.
Thành công này không thể tách rời vai trò dẫn dắt đầy chiến lược của các cơ quan quản lý và tổ chức đồng hành.
Trong đó, HOSE không chỉ thực hiện vai trò vận hành thị trường mà còn là một “cầu nối tri thức”. Thông qua việc liên tục phối hợp tổ chức các diễn đàn, hội thảo chuyên sâu về quản trị công ty, ESG và minh bạch thông tin, các sáng kiến của HOSE đã giúp lan tỏa tinh thần quản trị tốt đến từng doanh nghiệp niêm yết.
Hội đồng chung khảo với sự tham gia đầy đủ và đa dạng của các cơ quan quản lý thị trường (Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước, HOSE, HNX, VSDC), các giáo sư hàng đầu từ các trường đại học, các Hiệp hội nghề nghiệp và Báo Tài chính Đầu tư. Đặc biệt, sự đồng hành và tài trợ của Dragon Capital đã góp phần tạo nên uy tín và quy mô cho giải thưởng.
Bên cạnh đó, dù mới tham gia trong giai đoạn gần đây, Viện Thành viên Hội đồng Quản trị Việt Nam (VIOD) đã nắm giữ vai trò then chốt trong việc đóng góp chuẩn hóa và cải tiến các tiêu chí VCGS, đảm bảo Việt Nam không chỉ bám sát luật pháp hiện hành mà còn tiệm cận với thông lệ quốc tế.
Năm 2025 đánh dấu một cột mốc quan trọng cho các doanh nghiệp niêm yết trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam được nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp. Đây cũng là năm chứng kiến sự chuyển mình mạnh mẽ của doanh nghiệp trong việc thực hành phát triển bền vững và quản trị tốt, đáp ứng kỳ vọng ngày càng cao từ nhà đầu tư trong và ngoài nước. Trong bối cảnh đó, Cuộc Bình chọn Doanh nghiệp Niêm yết tiếp tục đồng hành, lan tỏa chuẩn mực minh bạch, bền vững, giúp doanh nghiệp tăng uy tín, năng lực cạnh tranh và góp phần xây dựng thị trường chứng khoán Việt Nam phát triển ổn định, vững mạnh.
-Vân Nguyễn
