WHO ước tính các bệnh phổi mạn tính ngày càng bào mòn nguồn lực của hệ thống y tế các quốc gia Đông Nam Á và có thể khiến khu vực thiệt hại 584 tỷ USD trong thời gian từ nay đến hết năm 2050...
Theo báo cáo gần đây của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), châu Á - nơi tập trung một số quốc gia ô nhiễm nhất thế giới - đang đối mặt gánh nặng gia tăng khi số người mắc các bệnh hô hấp mạn tính có xu hướng đi lên.
Đáng chú ý, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) đã từ nguyên nhân gây tử vong đứng thứ 7 ở Đông Nam Á năm 2000 lên đứng thứ 4 hiện nay.
WHO ước tính căn bệnh phổi mạn tính có xu hướng tiến triển nặng này đang bào mòn nguồn lực của hệ thống y tế các quốc gia Đông Nam Á và có thể khiến khu vực này thiệt hại 584 tỷ USD trong thời gian từ nay đến hết năm 2050.
"Châu Á cần coi đây là ưu tiên cấp bách. Đây là các bệnh không lây nhiễm và không phải một cuộc khủng hoảng tức thời, nhưng vẫn gây ra gánh nặng bệnh tật lớn và tổn thất cho các nền kinh tế”, ông Jose Luis Castro, đặc phái viên của Tổng giám đốc WHO về bệnh hô hấp mạn tính, phát biểu trong chuyến thăm Malaysia gần đây.
Nhóm bệnh hô hấp mạn tính - gồm COPD, hen suyễn và ung thư phổi - gắn với các yếu tố nguy cơ như hút thuốc, ô nhiễm không khí và phơi nhiễm hóa chất. WHO cho biết các bệnh này có thể làm giảm tuổi thọ tới 3 năm đối với những người sống ở các khu vực ô nhiễm nhất tại Đông Nam Á.
"Châu Á có nhiều siêu đô thị, nơi chất lượng không khí là vấn đề lớn, nhưng đồng thời tỷ lệ hút thuốc cũng cao, góp phần làm số ca bệnh COPD tăng lên”, ông Castro chỉ ra.
Theo xếp hạng chất lượng không khí theo thời gian thực của IQAir, trong một số thời điểm của năm nay, 9/10 thành phố có mức ô nhiễm không khí cao nhất nằm ở châu Á, gồm Dhaka, Karachi, Kathmandu, Hà Nội và Bangkok. Trong khi đó, dữ liệu từ WHO cho thấy Myanmar và Indonesia nằm trong nhóm quốc gia có số người hút thuốc nhiều nhất thế giới.
Ông Castro cho rằng các bệnh hô hấp mạn tính thường bị bỏ quên và xem nhẹ dù tác động của chúng lan sang kinh tế và nhiều mặt của đời sống xã hội.
"Nhiều người mắc bệnh vẫn ở độ tuổi lao động sung sức nhất, nên khi bệnh nặng lên hoặc tái phát, họ không thể đi làm", ông Castro, từng là giám đốc điều hành tổ chức y tế công cộng toàn cầu Vital Strategies, cho biết.
Theo ông Witsanu Attavanich, nhà kinh tế môi trường tại Đại học Kasetsart của Thái Lan, người thân trong gia đình thường phải kiêm nhiệm vai trò chăm sóc, vì vậy họ cũng không thể đi làm hoặc tham gia các hoạt động mang lại thu nhập khác.
Tờ báo Nikkei dẫn một số ước tính của các nhà nghiên cứu cho thấy trong giai đoạn 2020-2025, ô nhiễm không khí có thể khiến GDP của Thái Lan giảm 6% so với tiềm năng, còn bệnh hen suyễn gây thiệt hại cho Việt Nam 422 tỷ đồng, tương đương khoảng 16 triệu USD. Cùng theo các ước tính này, COPD được dự báo khiến Indonesia phải chịu chi phí 1.499 nghìn tỷ rupiah, tương đương khoảng 90 triệu USD.
“Các chính phủ cần ưu tiên xử lý gánh nặng sức khỏe này nếu tăng trưởng kinh tế cũng là mục tiêu trọng tâm. Tuy nhiên, chính áp lực theo đuổi tăng trưởng lại khiến nhiều chính phủ chần chừ trong việc triển khai chính sách cải thiện chất lượng không khí và giảm tỷ lệ hút thuốc”, ông Attavanich chỉ ra.
Ông Attavanich, hiện tham gia nhóm vận động thúc đẩy ban hành Luật Không khí sạch ở Thái Lan, cho biết các quy định buộc doanh nghiệp cắt giảm phát thải công nghiệp có thể ảnh hưởng tiêu cực tới lợi nhuận của các tập đoàn.
"Tôi mong các quốc gia quan tâm nhiều hơn - không chỉ đến tăng trưởng kinh tế mà còn cân bằng các khía cạnh xã hội và môi trường - để nền kinh tế có thể tăng trưởng theo hướng bền vững”, ông nói.
-Trang Linh
