Trong 10 tháng năm 2025, xuất khẩu thép của Hà Tĩnh giảm mạnh do ảnh hưởng của suy thoái thị trường thép toàn cầu. Tuy nhiên, những điểm sáng từ dệt may, xơ sợi dệt và các Hiệp định thương mại tự do đang mở ra dư địa phục hồi cho những tháng cuối năm...
Theo số liệu từ cơ quan chức năng Hà Tĩnh, tổng trị giá xuất nhập khẩu của tỉnh Hà Tĩnh trong 10 tháng năm 2025 đạt khoảng 3,67 tỷ USD, giảm 26,24% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, xuất khẩu giảm 26,53% và nhập khẩu giảm 26,07%.
XUẤT KHẨU GIẢM MẠNH DO FORMOSA GẶP KHÓ KHĂN
Nguyên nhân chủ yếu đến từ sự sụt giảm của Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh (FHS) – doanh nghiệp chiếm tỷ trọng lớn trong hoạt động xuất nhập khẩu của tỉnh. Việc các quốc gia tăng cường hàng rào bảo hộ thương mại, áp thuế chống bán phá giá và các biện pháp kỹ thuật đối với thép nhập khẩu, khiến sản lượng xuất khẩu thép, phôi thép của Formosa giảm mạnh, kéo theo nhu cầu nhập khẩu nguyên liệu đầu vào cũng suy giảm.
Trị giá xuất khẩu tháng 10/2025 ước đạt 150,55 triệu USD, tăng 9,99% so với tháng trước nhưng vẫn giảm 11,19% so với cùng kỳ. Diễn biến này cho thấy tín hiệu phục hồi nhẹ sau giai đoạn dài sụt giảm, song quy mô xuất khẩu vẫn thu hẹp đáng kể.
Tính chung 10 tháng năm 2025, trị giá xuất khẩu toàn tỉnh ước đạt trên 1,384 tỷ USD, giảm 26,53% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, riêng nhóm hàng thép và phôi thép đạt hơn 1,110 tỷ USD, chiếm hơn 80% tổng trị giá nhưng giảm tới 33,5%. Giá trị xuất khẩu của Formosa giảm 33,8% so với cùng kỳ, ảnh hưởng trực tiếp đến cán cân thương mại của tỉnh.
DỆT MAY, XƠ SỢI DỆT – ĐIỂM SÁNG GIỮA BỨC TRANH ẢM ĐẠM
Dù kim ngạch xuất khẩu của Hà Tĩnh sụt giảm mạnh, nhưng một số ngành hàng vẫn ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng. Hàng dệt may tăng 69,33%, xơ sợi dệt tăng tới 101,57% so với cùng kỳ năm trước. Đây được xem là những lĩnh vực đang cho thấy khả năng thích ứng nhanh với thị trường, tận dụng hiệu quả các hiệp định thương mại tự do và mở rộng thị trường sang các nước châu Á, châu Âu.
Ngoài ra, xuất khẩu thủy sản và hàng nông sản chế biến tuy có quy mô nhỏ nhưng vẫn duy trì ổn định, góp phần giữ nhịp xuất khẩu của khu vực doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Ở chiều ngược lại, nhập khẩu tháng 10/2025 đạt 214,74 triệu USD, tăng nhẹ 2,68% so với tháng trước, nhưng vẫn giảm 7,41% so với cùng kỳ năm 2024. Tính chung 10 tháng năm 2025, trị giá nhập khẩu đạt gần 2,287 tỷ USD, giảm 26,07%. Trong đó, riêng Formosa chiếm hơn 71,6% tổng giá trị nhập khẩu, đạt hơn 1,638 tỷ USD, giảm 27,99%.
Năm 2025, Hà Tĩnh đặt mục tiêu xuất khẩu đạt 2,5 tỷ USD. Hiện mới đạt khoảng 55,39% kế hoạch, song vẫn còn dư địa tăng tốc trong hai tháng cuối năm.
Một trong những điểm tựa quan trọng là việc tận dụng hiệu quả 13 trong số 17 Hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam đã ký kết. Kim ngạch xuất khẩu từ các FTA chiếm hơn 50% tổng trị giá toàn tỉnh. Hàng hóa Hà Tĩnh đã hiện diện tại hơn 20 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó có các thị trường lớn như Nhật Bản, Ấn Độ, Trung Quốc và các nước ASEAN. Các FTA thế hệ mới như CPTPP, EVFTA, RCEP đang tạo cơ hội mở rộng thị trường, giảm thuế nhập khẩu và nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp.
Bên cạnh việc khai thác lợi thế thương mại, chính quyền địa phương cũng đẩy mạnh các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp. UBND tỉnh Hà Tĩnh đã ban hành Kế hoạch số 341/KH-UBND thực hiện Chỉ thị 13/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.
Cùng với đó, Hà Tĩnh đang xây dựng chính sách phát triển logistics và xuất khẩu giai đoạn 2026–2030, hướng đến hoàn thiện hạ tầng thương mại, giảm chi phí vận chuyển và hỗ trợ xúc tiến thị trường quốc tế.
-Nguyễn Thuấn
