Đi qua những biến động khó lường của thương mại toàn cầu năm 2025, xuất nhập khẩu lần đầu tiên tiến sát kỷ lục 900 tỷ USD. Kết quả này phản ánh mức độ hội nhập sâu rộng, gia tăng nguồn thu và việc làm cũng như cải cách mạnh mẽ của ngành hài quan…
Chiều ngày 25/12, Cục Hải quan đã tổ chức Lễ ghi nhận dấu mốc tổng trị giá xuất nhập khẩu của Việt Nam cán mốc 900 tỷ USD và Hội nghị tổng kết công tác năm 2025, phương hướng, nhiệm vụ năm 2026 với sự tham dự của đại diện Bộ Tài chính cùng với lãnh đạo các ban cũng như Chi cục thuộc Cục Hải quan.
Theo số liệu thống kê của Cục Hải quan, trong vòng một thập kỷ qua (2015–2024), tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam đạt khoảng 5.520 tỷ USD. Tính đến năm 2024, trị giá xuất nhập khẩu đã tăng lên 786 tỷ USD, cao gấp 2,4 lần (tương đương 458 tỷ USD) so với 10 năm trước.
Cán cân thương mại hàng hóa tiếp tục ghi nhận trạng thái thặng dư trong suốt 10 năm liên tiếp. Riêng 3 năm gần đây, mức xuất siêu của Việt Nam đều duy trì trên 20 tỷ USD. Trong đó, năm 2025, thặng dư thương mại dự kiến đạt 21,2 tỷ USD chủ yếu đến từ khối FDI với 48,2 tỷ USD còn các doanh nghiệp trong nước thâm hụt thương mại hơn 27 tỷ USD.
Tính đến ngày 22 - 26/12/2025, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của cả nước dự kiến chạm mốc 900 tỷ USD. Luỹ kế cả năm 2025, tổng trị giá xuất nhập khẩu ước đạt khoảng 920 tỷ USD, tăng 16,9% so với năm 2024, tương ứng mức tăng hơn 133 tỷ USD. Trong đó, trị giá xuất khẩu ước tính đạt 470,59 tỷ USD, tăng 15,9%; còn trị giá nhập khẩu ước tính đạt 449,41 tỷ USD; tăng 18% .
Đáng chú ý, tổng trị giá xuất nhập khẩu hàng hóa của khối FDI dự kiến lần đầu tiên vượt mốc 600 tỷ USD trong năm 2025, đạt kỷ lục khoảng 663 tỷ USD, tăng tới 25% so với năm trước và chiếm tỷ trọng 72% trong tổng trị giá xuất nhập khẩu của cả nước.
Do đó, xuất nhập khẩu của khối các doanh nghiệp FDI dự kiến đóng góp tới 99% vào tăng xuất nhập khẩu của Việt Nam.
Xét về cơ cấu mặt hàng xuất khẩu, Cục Hải quan ước tính 36/45 nhóm hàng đạt kim ngạch trên 1 tỷ USD trong năm 2025. Trong đó, có 8 nhóm hàng ghi nhận giá trị xuất khẩu vượt 10 tỷ USD, với tổng kim ngạch khoảng 319 tỷ USD, chiếm 68% tổng giá trị xuất khẩu của cả nước.
Cụ thể, nhóm hàng công nghiệp chế biến tiếp tục giữ vai trò chủ lực, với kim ngạch ước đạt gần 400 tỷ USD, tăng 16,6% so với năm trước và chiếm hơn 85% tổng xuất khẩu. Xuất khẩu nông, thủy sản đạt khoảng 44,46 tỷ USD, tăng 14,1%, chiếm 9,5%, trong khi nhóm nhiên liệu, khoáng sản chỉ đóng góp khoảng 1% tổng kim ngạch cả nước.
Ở chiều nhập khẩu, ghi nhận tới 49/53 nhóm hàng đạt trị giá trên 1 tỷ USD trong năm 2025. Trong đó, 8 nhóm hàng nhập khẩu vượt mốc 10 tỷ USD, với tổng trị giá khoảng 281 tỷ USD, tương đương 63% tổng kim ngạch nhập khẩu.
Theo Cục Hải quan, nhập khẩu chủ yếu tập trung vào các mặt hàng phục vụ sản xuất như máy vi tính, điện thoại và linh kiện, máy móc thiết bị, nguyên phụ liệu dệt may – da giày, sắt thép và kim loại, đồng thời ghi nhận xu hướng gia tăng nhập khẩu hàng tiêu dùng, đặc biệt là ô tô.
Song song đó, ngành Hải quan đã chủ động triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm quản lý chặt chẽ nguồn thu ngân sách nhà nước cũng như đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, hiện đại hóa và chuyển đổi số.
Tính đến ngày 18/12/2025, tổng thu ngân sách qua ngành Hải quan đạt 448.503 tỷ đồng, vượt 9,1% so với dự toán và tăng 9,3% so với cùng kỳ năm 2024, góp phần tạo nền tảng cho kim ngạch xuất nhập khẩu năm 2025 tiến sát mốc 900 tỷ USD.
Ngoài ra, công tác quản lý rủi ro, kiểm tra sau thông quan và phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại tiếp tục được tăng cường. Thông qua rà soát dữ liệu và kiểm tra chuyên sâu, ngành Hải quan đã phát hiện và kiến nghị truy thu cho ngân sách nhà nước hơn 83,9 tỷ đồng trong năm 2025.
Cùng với nhiệm vụ thu ngân sách, Cục Hải quan đã đẩy mạnh các giải pháp tạo thuận lợi thương mại, qua đó giảm chi phí và thời gian thông quan cho doanh nghiệp.
Trong năm 2025, cơ quan hải quan đã tiếp nhận và xử lý 6.548 mẫu phân tích, phân loại (tăng 20%), 496 mẫu kiểm định, đồng thời ban hành 326 thông báo kết quả phân loại hàng hóa xuất nhập khẩu. Việc trả kết quả kịp thời đã giúp rút ngắn thời gian thông quan, giảm chi phí lưu kho, bãi và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp.
Đồng thời, Cục Hải quan tập trung vào chuẩn hóa nghiệp vụ và đổi mới sáng tạo, đã triển khai xây dựng các chỉ tiêu VILAS tại 05 đội Kiểm định Hải quan, chuẩn hóa hệ thống quản lý theo tiêu chuẩn VILAS; cũng như ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong phân tích hình ảnh và dữ liệu kỹ thuật nhằm chuẩn hóa danh mục hàng hóa xuất nhập khẩu, giảm tỷ lệ khai báo sai, năng cao hiệu quả quản lý nhà nước về hải quan
Đặc biệt, trong năm nay, Cục Hải quan đã ban hành Đề án “Giảm tỷ lệ kiểm tra trong thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu” theo Quyết định số 779/QĐ-CHQ ngày 25/6/2025.
Kết quả triển khai cho thấy tỷ lệ tờ khai luồng Vàng giảm 4,09%, luồng Đỏ giảm 0,52%, trong khi luồng Xanh duy trì ở mức khoảng 70%. Tỷ lệ kiểm tra hải quan giảm xuống còn khoảng 30%, thấp hơn 5% so với trước khi thực hiện Đề án, qua đó góp phần rút ngắn thời gian thông quan, giải phóng hàng hóa nhanh hơn và giảm chi phí tuân thủ cho cộng đồng doanh nghiệp.
-Hoàng Sơn
